مهناز نوروزی - استادیار گروه روسی دانشگاه علامه طباطبائی
مهدیس نوروزی - دانشجوی کارشناسی گروه روسی دانشگاه گنبدکاووس،

ادبیات اردوگاهی، پدیده ای منحصربه فرد در ادبیات جهان تلقی میگردد که نامهایی نظیر ادبیات تبعید، بازداشتگاهی، زندان و مانند آنها نیز بدان اطلاق میشود. این نوع ادبی در روسیه از زمان وقوع قیام دکابریستها در قرن نوزدهم تا پیش از انقلاب اکتبر و پس از آن، بهشکلی دیگر، در دوران شوروی ظهور و گسترش یافته است. آلکساندر سالژنیتسین، برجسته ترین نماینده این نوع ادبی در روسیه بوده اولین کسی است که با نگارش داستان بلند یک روز از زندگی ایوان دنیسوویچ، دربارهوضعیت نابسامان و غیرانسانی زندانیان۵ اردوگاه های کار اجباری در روسیه دوران شوروی و فشارهای استالینی افشاگری کرده است. در پژوهش حاضر سعی بر آن است تا به روش توصیفی-تحلیلی و تاریخی-تطبیقی و با بررسی منابع کتابخانه ای و الکترونیکی موجود درخصوص این نوعادبی و همچنین، آثار سالژنیتسین و منتقدان این حوزه، تصویری روشن از ویژگیهای ادبیات اردوگاهی و هدف از نگارش این آثار ارائه گردد.سالژنیتسین با تاکید بر روابط انسانی، خصلتهای برجسته اخلاقی و حفظ ویژگیهای ناب فردی در سختترین شرایط ممکن، میکوشد تا نور امید را در حجمه تیرگیها و بی عدالتی ها بر قلبها بتابد. بیشک، او یکی از نویسندگان بزرگ ادبیات کلاسیک روسیه و شخصیت سیاسی-اجتماعی برجسته در قرن بیستم بهشمار میآید که برای نشاندادن چهره کریه نظام کمونیستی از هیچ کوششی فروگذارنکرده است.

ادبیات اردوگاهی، ادبیات روسی، آلکساندر سالژنیتسین، فشارهای استالینی، حزب کمونیست، دوران شوروی، استالین، پساکمونیسم