ابراهیم زینوند لرستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گ
بهنام کامکار - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سید اسماعیل رضوی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
امید عبدی - کارشناس ارشد اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استا ن گلستان

شناسایی و تعیین پراکنک بیماری های قارچی مزارع گندم از عوامل ضروری برای بکارگیری روش های تلفیقی کنترل آن ها می باشد. بدین منظور مطالعه ای در بهار سال 1389 در شهرستان گرگان حوزه قره سو به مساحت تقریبی 16500 هکتار واقع در بخش مرکزی استان گلستان بر روی مزارع گندم این ناحیه صورت پذیرفت. نمونه برداری به صورت پرتاب کادرهای 0/5*0/5 متر مربعی بود و بیماری های قارچی موجود در هر کادر با توجه به علائم آ بر روی اندام گیاه شناسایی و فراوانی آن ها مورد شمارش قرار گرفت و مشتصات جغرافیایی هر نقطه نیز توسط دستگاه GPS ثبت گردید. شاخصهای جمعیتی نظیر فراوانی تراکم یکنواختی فراوانی نسأی تراکم نسأی یکنواختی نسبی و غالبیت نسبی با استفاده از روابط توماس 1985 مورد محاسبه قرار گرفتند. در این حوزه 6 نوع بیماری قارچی مورد شناسایی قرار گرفت که لکه قهوه ای و سپتوریوز سنبله نسبت به سایر بیماری ها بیشترین حضور در مزارع را داشتند. با توجه به لایه نقاط ثأت شده و فراوانی بیماری های قارچی نقشه پراکنش 6 نوع بیماری قارچی با استفاده از نرم افزار ArcGis تهیه گردید. طبق نقشه های بدست آمده زنگ زرد با داشتن کمترین غالبیت نسبی تنها در نواحی جنوب و جنوب غربی حوزه یافت شد و لکه قهوه ای و سپتوریوز سنبله بیشترین فراوانی یکنواختی و غالبیت نسبی را داشتند. این نتایج می توانند برای جلوگیری از گسترش و خسارت بیشتر خط مشی های مدیریتی مطلوبی را جهت کنترل بیماری ها در اختیار قرار دهد.

گندم، غالبیت نسبی، نقشه بیماری، GIS