جاسم امینی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت
غلامرضا محسن آبادی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
محمد حسن بیگلویی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

ارزیابی تحمل گیاهان زراعی به تنش های زیست محیطی به ویژه در خلال مرحله جوانه زنی و سبز شدن، عاملی مهم در انتخاب آنها برای کشت در شرایط مختلف می باشد. تنش شوری یکی از مهم ترین عوامل محدودیت در سیستمهای کاشت گیاهان زراعی میباشد. پیش تیمار بذر به عنوان یک راهکار مناسب جهت افزایش استقرار گیاهچه، به ویژه در شرایط نامطلوب مطرح است. در همین راستا به منظور بررسی تأثیر تنش شوری و پیش تیمار عناصر روی و پتاسیم بر خصوصیات جوانه زنی رت )رقم سینگل کراس 704 آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1390 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سه سط شوری صفر، 5-،10- بار حاصل از کلرید سدیم و پنج سط پیش تیمار بذر )بدون پیش تیمار، پیش تیمار آبی، پیش تیمار محلول 2 در هزار روی، پیش تیمار محلول 2 در هزار پتاسیم و پیش تیمار محلول 2+2 در هزار روی و پتاسیم( بود. برای پیش تیمار آبی از آب مقطر استفاده و عناصر روی و پتاسیم نیز به ترتیب از منابع کلات روی و سولوپتاس تأمین شد. بررسی درصد تغییر صفت های مورد بررسی حاکی از کاهش قابل توجه آنها در شرایط شوری به خصوص در شوری 10- بار بود. به طوری که با افزایش شوری روندی کاهشی را نشان دادند. در بین صفت ها، بیشترین میزان کاهش در شرایط شوری متعلق به صفت های طول ساقه چه و ریشه چه بود این دو صفت در شوری 10- بار به ترتیب 74/17 و 60/81 درصد کاهش نشان دادند مقایسه تیمارهای پرایم شده نسبت به عدم پرایم نیز نشان داد که به طور کلی پیش تیمار سبب افزایش معنی دار صفت های طول ساقه چه، نسبت ساقه چه به ریشه چه و سرعت جوانه زنی شد. در بین تیمارهای پرایم شده نیز پیش تیمار محلول 2 در هزار پتاسیم بیشترین افزایش را در صفت های فوق در پی داشت. بنابراین با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که پیش تیمار بذر به خصوص با عنصر پتاسیم می تواند منجر به افزایش سرعت رشد و استقرار بهتر گیاهچه رت شود. با توجه به همبستگی بالای r=0/76 بین سرعت جوانه زنی و درصد جوانه زنی می توان اظهار داشت که درصد جوانه زنی بالا می تواند افزایش سرعت جوانه زنی و استقرار بهتر گیاهچه را به دنبال داشته باشد.

پیش تیمار بذر، تنش شوری، جوانه زنی، ذرت