کبری چاکری حکمی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زابل

تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار از تفاسیر مهم قرن ششم هجری است . مولف آن ابوالفضل رشیدالدین میبدی تفسیر کشف الاسرار را در سه نوبت اولی ، ثانی و ثالث به نگارش در آورده است . در این مقاله متن کشف الاسرار را به دو گونه متقابل سخن مغلوب و متمکن ، دو اصطلاحی که صوفیان خود از آن در آثارشان نام بردهاند رده بندی کردهایم . اساس تفاوتهای این دو گونه سخن در خاستگاه معرفتی ، محتوای متن و نقش و کارکرد زبان است . نگارندگان مقاله در این پژوهش سعی کردند به این پرسش پاسخ دهند که آیا در متن کشف الاسرار میبدی از این دو گونه سخن ، صحبت رفته است ؟ آیا از متن متمکن بیشتر بهره برده است یا مغلوب؟ با بررسی و تحلیلی که در این پژوهش صورت گرفت به این نتیجه رسیدیم که در نوبت اولی و ثانی این اثر بزرگ کلام متمکن بکار رفته است چون بیشتر ترجمه تحت اللفظی و از آیات و احادیث استفاده شده است اما در نوبت ثالثه کشف الاسرار به دلیل تاویل عرفانی آیات قرآن، دارای سبک شخصی و نگارش خودکار است کلام مغلوب بیشتری دیده می شود. میبدی در نوشتن این قسمت از کتاب از تجربیات عرفانی خود سود جسته است . (لازم به ذکر است این مقاله به قسمت دوم تفسیر سوره بقره اختصاص داده شده است ).

کشف الاسرار، کلام مغلوب، کلام متمکن