یونس مهرپویا - ۱- کارشناس عمران و امور فنی شهرسازی شهرداری مشهد (فوق لیسانس عمران- راه و ترابری)
حمید فضلی برآبادی - ۲- کارشناس فرهنگی شهرداری مشهد ( فوق لیسانس تاریخ )
مرتضی اکبری - ۳-کارشناس بایگان شهرداری منطقه ده مشهد

کلانشهر مشهد،مقدس در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ دارای ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت، و چهارمین شهر پرجمعیت ایران را احراز نموده است. و براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، جمعیت شهر مشهد در این سال، بالغ بر ۳٬۰۰۱٬۱۸۴ تن بوده است و به پایتخت معنوی ایران ، ملقب شده است.در دهه ۸۰ - ۱۳۷۰ بخش خدمات همچنان سهم اصلی را در تولید ناخالص داخلی شهر برعهده خواهد داشت. تولید این بخش در دهه مذکور رشدی درحدود ۸ درصد خواهد داشت. نقش زیارتی شهر در رشد بخش خدمات بویژه هتل داری. فروش و حمل و نقل تاثیری عمده داشته است.در این مقاله به کاربری ها و سرانه های پیشنهادی طرح جامع در مقیاس ناحیه و محله پرداخته است. و طبق نقشه های موجود اعم از شبکه معابر ، فضای سبز ، آموزشی ، فرهنگی ، حمل و نقل و تاسیسات شهری و .... ، علاوه بر نمایش آن ، به میزان جانمایی و پراکندگی آن در طرح جامع سوم مشهد پرداخته است.این مقاله دارای ماهیت ترویجی و توصیفی است لذا در وضعیت موجود ، علی رغم اینکه ابلاغ و اجرای طرح تفصیلی بازنگری مشهد، باز هم انگیزه های شخصی و مالی و سودهای کلان ، سبب شده است تا اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی، مبادرت به پیگیری تغییر کاربری اراضی خدماتی به مسکونی / تجاری بدون ارائه ی طرح های توجیهی که منافع شهر را در بر داشته باشد ، شده است. لذا همواره توجه به صرفه و صلاح شهر در راستای رعایت حقوق عامه ضرورت دارد و توجه به احیای کاربری های عمومی و خدماتی شهر مورد تاکید است.

مشهد ، طرح ، جامع ، کاربری ، سرانه