امیرمحمد نصراله زاده بافتی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی شاهرود
سجاد رضائی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی شاهرود
جواد اکبری نژاد - کارشناس بخش تحقیق و توسعه مجتمع مس سرچشمه

لجن الکترولیت در آخرین مرحله تصفیه الکترولیت در ساخت مس کاتدی بیشتر از ۹۹/۹۹ درصد مس تولید می شود. در حال حاضر، این لجن به دلیل غلظت بالای مس به فرآیند برگشت داده می شود، اگرچه گردش مجدد آن با مشکل جدی تجمع آرسنیک در فرآیند صنعتی همراه است. همچنین بر کیفیت مس تجاری نیز تاثیر منفی می گذارد؛ بنابراین، تمرکز اصلی این پروژه بازیابی مس موجود در لجن الکترولیت به عنوان پنتاهیدرات سولفات مس (II) (CuSO۴∙۵H۲O) برای بازگشت آن به فرآیند صنعتی و یا تجاری سازی آن می باشد. باطله های حاصل از این فرآیند که عمدتا حاوی As (آرسنیک) و سایر گونه های شیمیایی سمی و مضر هستند، تا حدودی زیادی حذف شدند. برای این منظور، یک توصیف جامع از لجن الکترولیتی برای تعیین ترکیب شیمیایی، فازهای معدنی و اندازه ذرات آن انجام شد. نتایج اصلی نشان داد نمونه لجن الکترولیت قبل از برج لجن دارای محتوای مس نسبتا خوبی حدود ۱۵ درصد بود که عمدتا به صورت BaO، Sb۲O۳، SeO۲، PbO وجود دارد. لجن الکترولیت همچنین حاوی غلظت آرسنیک بالا، حدود ۶ درصد که عمدتا به عنوان AS۲O۳ بود. همچنین بیش از ۹۰ درصد مس موجود در لجن به صورت سولفات مس بسیار خالص (۹۹.۵ درصد ≥) توسط فرآیند تبلور تبخیری بازیابی شد. علاوه بر این، حدود ۹۹ درصد از As در فرآیند به عنوان کریستال مس حذف شد (> ۹۹٪ در As۲O۳). بقیه آلاینده ها در محلول نهایی باقی مانده اند که در نهایت در تصفیه خانه برج لجن تصفیه می شود؛ بنابراین، از لجن الکترولیتی با بازیافت مس به عنوان CuSO۴∙۵H۲O با استفاده از تبلور تبخیری به دست آمد. این فرآیند یک روش موثر برای بازیابی مس و حذف آرسنیک As موجود در لجن الکترولیتی تولید شده در تصفیه خانه الکترولیت بود.

بازیابی مس، پنتاهیدرات سولفات مس، تبلور تخیری، لجن الکترولیت مس