محمدرضا میرزایی - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

عوامل بیماریزای قارچی بذرزاد و خاک زاد و آفاتی که در اوایل فصل رشد  طغیان می­نمایند، سبب مرگ گیاهچه و کاهش استقرار بوته می­شوند. استفاده از سموم قارچکش و حشره­کش در پوشش دهی بذر برای کنترل عوامل بیماریزای و آفات اوایل فصل رشد در افزایش ظهور گیاهچه و استقرار بوته، بسیار موثر و ضروری می­باشد. لیکن آگاهی و اطمینان از عدم تاثیر سوء سموم بر کارکرد طبیعی بذر در جوانه زنی چغندرقند، بسیار مهم است. لذا برای تضمین پتانسیل ظهور گیاهچه چغندرقند در مقابل خسارت عوامل بیماریزای بذرزاد و خاکزاد و آفات اوایل فصل رشد ، تحقیقی با استفاده از ترکیب سموم مختلف قارچکش شامل ویتاواکس، لاماردور و ماکسیم ایکس ال و حشره­کش­ها شامل کروزر ۳۵۰، کروزر ۶۰۰ و گائوچو در فرمول­های مختلف پوشش دهی بذر چغندرقند استفاده شد. این تحقیق با یازده تیمار برای ارزیابی کارکرد سموم مختلف قارچکش و حشره­کش در مقایسه با تیمار بذر بدون پوشش­دهی (شاهد) به لحاظ صفات مختلف جوانه­زنی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه در سال زراعی ۹۸-۹۷ انجام شد. نتایج نشان داد، پوشش دهی بذر چغندرقند با قارچکش­های مختلف تاثیرات متفاوتی بر صفات جوانی­زنی داشتند. سرعت جوانه زنی در تیمارهای ویتاواکس+ کروزر ۶۰۰ و ماکسیم ایکس ال+ کروزر ۳۵۰ نسبت به تیمار شاهد برتری معنی داری داشت. اما ویتاواکس+ گائوچو بر سرعت جوانه­زنی اثر کاهشی  داشت. قارچکش های ویتاواکس و لاماردور باعث تاخیر جوانه زنی و افزایش بذر جوانه نزده نسبت به قارچکش ماکسیم ایکس ال شدند. به طورکلی، ترکیبات قارچکش و حشره کشی که اثر افزایشی بر سرعت ظهور گیاهچه و کاهش میانگین زمان ظهور گیاهچه دارند، منتج به افزایش رشد رویشی و در نهایت افزایش وزن گیاهچه شدند. بنابراین، بر اساس ارزیابی سرعت جوانه زنی در آزمایشگاه، گلخانه و وزن خشک گیاهچه، تیمار­ ویتاواکس به همراه کروزر ۶۰۰  نسبت به تیمار بذر بدون پوشش­دهی به عنوان بهترین فرمول پوشش­دهی بذر چغندرقند  معرفی و توصیه ­می شود.

استقرار بوته, پوششدهی بذر, چغندرقند, سرعت جوانه زنی, مرگ گیاهچه