مهدی کاظم نژاد - استادیار موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصادکشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی. تهران، ایران.

شکر از جمله محصولات اساسی و استراتژیک می باشد که همواره مورد توجه و حمایت دولت ها بوده است. این کالا یکی از کالاهای بین المللی و راهبردی است که جایگاه خاصی در سیاست های بازرگانی، اجتماعی و اقتصادی بسیاری از کشورها دارد. با توجه به اینکه بخشی از نیاز کشور از طریق واردات تامین می شود، بنابراین یکی از موضوعات مهم در بازار شکر در کشور، متاثر بودن قیمت داخلی شکر از نوسانات تغییر نرخ ارز است که به تبع آن بر میزان تولید چغندرقند و شکر اثرگذار است. در این مطالعه تلاش شده است با استفاده از اطلاعات سری زمانی ماهانه ۹۹-۱۳۹۷ به بررسی تغییر سیاست­های ارزی بر روی قیمت شکر اقدام گردد و همچنین با توجه به ارتباط واردات با تولید چغندرقند و شکر، نهایتا تاثیر غیرمستقیم این سیاست بر تولید تحلیل شود. داده های ماهانه به منظور بررسی تغییر سیاست­های ارزی بر روی قیمت شکر از الگوی خود رگرسیون برداری VAR پردازش شده اند. نتایج حاصل از این بررسی نشان می­دهد، تغییر سیاست ارزی (تغییر نرخ ارز از ۴۲۰۰۰ ریال به ارز نیمایی) با وقفه دو ماهه بر روی قیمت شکر تاثیر مستقیم داشته است. با توجه بر رابطه علی بین متغیرها، هم‎چنین ملاحظه گردید که تغییر سیاست ارزی بر تولید چغندرقند نیز تاثیرگذار بوده است. با عنایت به نتایج حاصله از این تحقیق، به منظور پایداری اثر این سیاست در سال؜های آینده، لازم است در طراحی سیاست های مرتبط با این مسئله به نحو اثرگذاری به این متغیرها توجه ویژه شود. به طوری که از ابتدا همگام با اجرای سیاست، به عوامل موثر دیگر در این خصوص از جمله افزایش بهره وری عوامل تولید و حمایت از تکنولوژی به ویژه تولید بذر مناسب و اقتصادی برای تولیدکنندگان، بیش از پیش توجه شود تا روند فزاینده تولید در کشور، در مقابل واردات کاملا حمایت شده شکر خارجی، پایدار بماند.

چغندرقند, رگرسیون برداری VAR, سیاست های ارزی, شکر, قیمت