علیجان سالاریان - دانشجوی دکتری رشته زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و محقق پژوهشکده زعفران دانشگاه تربت حیدریه، بیرجند، ایران.
امیر سالاری - استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، مجتمع آموزش عالی میناب، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.

امروزه یکی از راه­های کاربردی جهت بهبود کمیت و کیفیت چغندرقند، استفاده از عناصر ریزمغذی به نسبت­های مناسب و به صورت محلول پاشی می­باشد. بدین منظور، ۱۴ تیمار کودی ریزمغذی در چهار تکرار بر روی رقم لاتی؜تیا در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در دو شهرستان رشتخوار و زاوه استان خراسان رضوی در سال ۱۳۹۶ اعمال گردید. نتایج نشان داد تیمارهای کودی مورد مطالعه در مزرعه تحقیقاتی رشتخوار تاثیر معنی­داری در سطح احتمال یک درصد بر تمامی پارامترهای مورد مطالعه از جمله عملکرد شکر، عملکرد شکرسفید، درصد قند قابل استحصال و درصد عیار قند داشته است. تاثیر این تیمارهای کودی در مزرعه تحقیقاتی زاوه بر پارامترهای پتاسیم و درصد قند ملاس در سطح احتمال یک درصد و بر درصد قند قابل استحصال در سطح پنج درصد معنی­دار گردید. بیشترین مقدار عملکرد شکرسفید در مزارع رشتخوار و زاوه به ترتیب برابر با ۸/۵ تن در هکتار (در ترکیب کودی شماره ۱) و ۷/۶۱ تن در هکتار (در تیمار کودی شماره ۳) به دست آمد. بیشترین عملکرد ریشه (۵۱/۴۷ تن در هکتار) و کمترین درصد عیار قند (۱۸/۲۹ درصد) در تیمار کودی شماره ۱ مزرعه رشتخوار حاصل شد. در مزارع رشتخوار و زاوه به ترتیب ترکیب کودی شماره ۷ با ۱۹/۱۶ درصد و ترکیب کودی شماره ۸ با ۲۰/۱۰ درصد بیشترین مقادیر عیار قند را شامل شدند. بررسی­ها نشان داد که موثرترین عناصر در افزایش عملکرد شکر و عملکرد شکرسفید، مولیبدن، بر و منگنز و موثرترین عناصر در افزایش میزان درصد قند، درصد قند قابل استحصال، ضریب استحصال شکر و درصد قند ملاس عناصر آهن، روی، منگنز، منیزیم و بر می­باشند، هم‎چنین در تغییرات ضریب استحصال شکر، منیزیم، مس و مولیبدن موثرترین عناصر شناخته شدند. در نهایت نتایج نشان دادند که ترکیب عناصر میکرو(ریزمغذی) و ماکرو حاوی درصد نیتروژن کمتر، تاثیر مثبت و فزاینده­ای در کیفیت تولید و راندمان قند و ترکیب مناسب عناصر آهن، منگنز، روی، منیزیم و مولیبدن با عناصر ماکرو حاوی درصد کمتر عناصر بر و کلر، بیشترین تاثیر را در افزایش ضریب استحصال شکر، عملکرد شکر سفید و میزان عملکرد ریشه دارد.

چغندرقند, کودهای ریزمغذی, قند, محلول پاشی