سمیرا افراخته - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی، گروه زراعت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
داوود حبیبی - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران
مهدی صادقی شعاع - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
فرزاد پاکنژاد - استادیار دانشکده کشاورزی، گروه زراعت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
منصور سراجوقی - استادیار دانشکده کشاورزی، گروه زراعت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

با توجه به جایگاه آب در بخش کشاورزی و اهمیت توسعه سطح زیرکشت چغندرقند پاییزه، این تحقیق به منظور بررسی اثر تیمارهای محدودیت رشد، تاریخ کاشت و رقم بر میزان ساقه روی و سایر صفات کمی و کیفی چغندرقند پاییزه در منطقه کرج طی دو سال زراعی ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ طراحی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی عبارت­اند از فاکتور اول تاریخ کاشت با دو سطح (اول مهر و اول آبان ماه)، فاکتور دوم محدودیت رشد با چهار سطح شاهد (بدون محدودیت)، مصرف پاکلوبوترازول (۳۰۰ پی پی ام)، محدودیت مصرف کود نیتروژن (۵۰ درصد میزان توصیه شده) و مصرف پاکلوبوترازول + محدودیت کود نیتروژن و فاکتور سوم ژنوتیپ با سه سطح رقم گیادا، یودورو و یک ژنوتیپ ایرانی مقاوم به ساقه روی بود. فاکتورهای تاریخ کاشت و محدودیت رشد در کرت­های اصلی و فاکتور ژنوتیپ در کرت­های فرعی قرار گرفت. صفات مورد بررسی شامل درصد ساقه روی، عملکرد ریشه، عیار قند، قند ملاس و عملکرد شکر سفید بود. نتایج نشان داد اثر سال برای صفت درصد ساقه­روی معنی­دار بود. کم ترین درصد ساقه؜روی به مقدار ۰/۵۰ درصد مربوط به اجرای سال دوم آزمایش با رقم یودورو کاشته شده در اول آبان ماه بود. رقم یودورو کاشته شده در اول مهرماه و تیمارشده با پاکلوبوترازول (۳۰۰ پی پی ام) بیشترین عملکرد ریشه را با میانگین ۷۹/۹۱ تن در هکتار داشت. ارقام گیادا و یودورو کاشته شده در اول مهرماه به ترتیب با میانگین ۸/۱۵ و ۸/۶۲ تن در هکتار بیشترین عملکرد شکرسفید را داشته و اختلاف معنی‎داری بین آنها وجود نداشت.

تنظیم کننده های رشد, چغندرقند, کشت پاییزه, گلدهی, عملکرد ریشه