حمزه حمزه - استادیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.
مهدی حسنی - استادیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.
حامد منصوری - استادیار بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.

به ­منظور شناسایی لاین های اوتایپ چغندرقند مقاوم به پوسیدگی ریشه ریزوکتونیایی، تعداد ۵۱ لاین اوتایپ به همراه شاهد مقاوم و حساس در میکروپلات های ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان در سال ۱۴۰۰ ارزیابی شدند. برای آلوده­سازی مصنوعی­ بوته­ها، جدایه Rh۱۳۳ از قارچ Rhizoctonia solani- AG۲-۲ بر روی بذر ذرت تکثیر و در کنار ریشه های ۶۳ روزه چغندرقند قرار داده شد. در پایان فصل، ریشه ها برداشت و بر اساس مقیاس یک تا نه نمره دهی انجام و شاخص بیماری و شاخص برداشت بر مبنای آن برآورد شدند. مقایسه میانگین ژنوتیپ­ها نشان داد اوتایپ­های شماره ۹ (FCOT ۹۹۰۰۸۴) و ۱۹ (FCOT ۹۹۰۰۹۴) به ترتیب با مقادیر ۵۵/۳و۷۶/۳ واحد کمترین مقدار شاخص بیماری و با مقادیر ۴۹/۸۲ و ۴۹/۳۲ درصد بالاترین شاخص برداشت را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه­ای ۴۸ ژنوتیپ چغندرقند تحت شرایط میکروپلات به پنچ گروه تقسیم شدند بین این گروه­ها از نظر تعداد بوته، تعداد ریشه، شاخص بیماری و شاخص برداشت اختلاف معنی­داری وجود داشت. اوتایپ­های شماره۴ (FCOT ۹۹۰۰۷۹)،۹ (FCOT ۹۹۰۰۸۴)، ۱۹ (FCOT ۹۹۰۰۹۴)، ۳۰ (FCOT ۹۹۰۱۰۵)، ۴۷ (FCOT ۹۹۰۱۲۲) و رقم شاهد مقاوم ۵۲ (Check۱) در گروه شماره ۵ قرار گرفتند که بالاترین مقدار شاخص برداشت و پایین­ترین شاخص بیماری را به خود اختصاص دادند. گروه بندی ژنوتیپ های اوتایپ بر اساس شاخص SIIG نشان داد ژنوتیپ­های شماره ۱۹ (FCOT ۹۹۰۰۹۴) و ۹ (FCOT ۹۹۰۰۸۴)، ۳۰ (FCOT ۹۹۰۱۰۵)، ۴ (FCOT ۹۹۰۰۷۹)، ۴۷ (FCOT ۹۹۰۱۲۲) به ترتیب با مقادیر۰/۸۵۴ و ۰/۸۲۴، ۰/۷۴۱، ۰/۷۰۸ و ۰/۷۰۱  نزدیک­ترین ژنوتیپ­ها به ژنوتیپ های ایده­آل از لحاظ مقاومت به ریزوکتونیا بودند.

اوتایپ, پوسیدگی ریزوکتونیایی, چغندرقند, شاخص بیماری