مهری تلخابی - استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
حسین آریان - دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
زری خدایی - دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

هنجارگریزی « از اصطلاحات مکتب فرمالیسم است . هنجارگریزی اساس شعرشاملوست و ابعاد گوناگون و وسیعی دارد که هنجارگریزی معنایی یکی از انواع آن است . هدف این مقاله ، نمایاندن نمونه هایی از هنر شاملو در عرصه هنجارگریزی معنایی است تا از این رهگذر دریابیم که چگونه شاملو با استفاده از این شیوه، در ادبیت کلام موجب توقف معنایی ولذت مخاطب می شود. شاملو از ظرفیت های زبان و معانی متعدد واژه ها استفاده می کند و با تامل بر جسم پنداری ، سیال پنداری ، گیاه پنداری ، انسان پنداری و پارادوکس دست به هنجارگریزی می زند. پژوهش حاضر به این نتیجه می رسد که شاملو در راستای هنجار گریزی از تمام ظرفیت های زبان برای بیان مطالب سود می جوید وبا استفاده از شگردهای خلاقانه شاعری ، دست به نواندیشی و بازآفرینی می زند و با سبک و سیاقی مستقل و متفاوت از پیشینیان و حتی معاصران خویش ، در آفرینش واژگان، ترکیبات و تصاویر شعری تاثیر گذاشته و به شعر روح تازه ای می بخشد. او با آهنجار گریزی از مفاهیم ، خواننده را به تامل و درنگ واداشته و غبار عادت فکری را از ذهن او می روبد. بسیاری از ویژگی های شعر او تنها از طریق هنجارگریزی معنایی و فهم آن قابل تبیین است . این مقاله به روش تحلیلی - توصیفی به انجام رسیده است .

فرمالیسم ؛ هنجارگریزی معنایی ؛ احمد شاملو، جسم پنداری ، پارادوکس .