خداکرم حاجعلی - دانش آموخته دانشگاه ادیان ومذاهب واحد قم، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی غرب تهران، واحد شهر قدس، گروه علمی حقوق و معارف اسلامی
سید حمید جزایری - دانشیار جامعه المصطفی العالمیه، گروه علمی قرآن و علوم

امروزه مواد مخدر و روان گردان ها یکی از معضلات جامعه محسوب می شوند. باید پذیرفت که روان گردان ها در نیم قرن اخیر، به علت تنوع، گستردگی، اعتیادآوری و آثار سوء و زیان آور اجتماعی خصوصیاتی یافته اند که می توان آنها را از موضوعات مستحدثه به حساب آورد و فروع فقهی بسیاری در باب حدود، تعزیرات، مکاسب محرمه، اطعمه و اشربه برایشان فرض و برای استنباط حکم شرعی شان اجتهاد کرد. در این مقاله موضوع شناسی مواد مخدر و ادله و مبانی مربوط به مواد مخدر و روان گردان ها بررسی شده است. مهم ترین سوال این تحقیق موضوع شناسی اختلالات روانی ناشی از مصرف روان گردان ها و احکام فقهی مترتب بر آن از نظر مذاهب فقهی است. فایده و کاربرد موضوع شناسی این تحقیق این است که ارائه تعریفی جامع از اختلالات روانی ناشی از مصرف روان گردان ها و بیان ماهیت آنها بر اساس فقه مذاهب اسلامی باعث می شود تعیین حدود مسئولیت فقهی بر اساس درجه اختلال روانی ناشی از مصرف روان گردان ها برای تعیین مجازات آسان شود. موضوع بیماران روانی و ارتکاب رفتار مجرمانه آنان یکی از مشکلات رسیدگی های قضایی است. اغلب دادگاه ها رای خود را با جلب نظر متخصصان روان پزشکی صادر می کنند. موضوع شناسی کاری تخصصی است که بدون فراهم آوردن مقدمات لازم به نتیجه مطلوب و مفید نخواهد رسید و کسانی که وارد این رشته علمی می شوند باید آمادگی های لازم را کسب کرده باشند تا شناختشان صحیح و در جهت کشف احکام شرع باشد

مواد مخدر, روان گردان, استعمال, حرمت, اختلالات روانی