جهانگیر عابدی کوپایی - Isfahan University of Technology
علیرضا وهابی - Isfahan University of Technology

با توجه به آشکارشدن تغییرات اقلیمی در اکثر مناطق دنیا و اثر آن بر بخش های مختلف چرخه آب، آگاهی از وضعیت منابع آب به منظور مدیریت صحیح منابع و برنامه ریزی برای آینده ضروری است. از این رو مطالعات زیادی در مناطق مختلف با هدف تحلیل اثرات تغییر اقلیم بر فرآیند هیدرولوژیک در دوره های آتی انجام شده است. در مطالعه حاضر به بررسی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب سطحی با استفاده از مدل گردش عمومی جو (AOGCM) در شهرستان خمینی شهر پرداخته شد. برای این کار از شبیه سازی دمای حداکثر و حداقل و بارش دوره آتی (۲۰۴۹-۲۰۲۰) با استفاده از میانگین گیری وزنی از سه مدل با کمترین خطا برای هر یک از پارامترهای دمای حداقل و حداکثر و بارش، بر اساس سناریوی انتشار A۲ و B۱ (حالت بدبینانه و خوش بینانه) از مجموعه مدل های AOGCM-AR۴ استفاده شد و به منظور ریزمقیاس نمایی، از مدل LARS-WG استفاده شد. به منظور پیش بینی رواناب نیز از نرم افزار HEC-HMS استفاده شد. نتایج به دست آمده ناشی از بررسی اثر تغییر اقلیم در دوره آتی (۲۰۴۹-۲۰۲۰) نسبت به دوره مشاهداتی (۲۰۰۰-۱۹۷۱)، در سناریو A۲ برای دمای حداقل و حداکثر به ترتیب و به طور میانگین افزایش ۱/۱ و ۱/۶ درجه سانتی گراد و کاهش ۱۷/۸ درصدی بارش را نشان داد و در سناریو B۱ نیز برای دمای حداقل و حداکثر به ترتیب و به طور میانگین افزایش ۱/۱ و ۱/۴ درجه سانتی گراد و کاهش ۱۳ درصدی بارش به دست آمد. نتایج مربوط به رواناب در شش سناریوی موجود متفاوت بود، بدین صورت که بیشترین کاهش رواناب مربوط به سناریوی کاربری اراضی ثابت و سناریو A۲ (کاهش ۲۲/۳ درصدی) و بیشترین افزایش مربوط به سناریوی افزایش ۴۵ درصدی شهری و سناریوB۱ (افزایش ۵/۸ درصدی) است. پس با توجه به اینکه در آینده بدون شک افزایش بافت شهری وجود خواهد داشت به همین دلیل حجم رواناب در آینده، قابل ملاحظه خواهد بود که از این حجم می توان برای تغذیه آب زیرزمینی و آبیاری باغات و فضای سبز شهرستان بهره برد.

General atmospheric circulation model, Simulation, Surface runoff, LARS-WG, مدل گردش عمومی جو, شبیه سازی, رواناب سطحی, LARS-WG