سید حسین استادزاده - دانش آموخته مقطع کارشناسی، مهندسی عمران، نقشه برداری، دانشگاه تبریز، ایران

امروزه لزوم برنامه ریزی مناسب به منظور برآورد صحیح از زمان و هزینه انجام پروژه ها و میزان منابع مورد نیاز در یک پروژه که تاثیر مستقیم بر اجرا، اداره و بهره برداری های مناسب از پروژه هایی همانند ساخت تجهیزات، احداث سد، ساختن بزرگراه، مجتمع آپارتمانی و غیره دارند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش و مسئولیت های مهندس مشاور در مدیریت زمان و هزینه پروژه های عمرانی درون شهری بابل می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق؛ شامل ۱. شرکت های پیمانکاری پروژه های درون شهری، ۲. شرکت های مهندسی مشاور فعال و ۳. کارفرمایان دولتی و شبه دولتی(شهرداری، شرکت برق منطقه ای، آب منطقه ای، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری و غیره) در شهر بابل در پاییز سال ۱۴۰۱، بوده و پژوهش براساس داده های جمع آوری شده از آنها، با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند و به تعداد ۲۵ نفر در هر یک از سه گروه انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه تحلیل ساختاری- تاثیرات متقابل، جمع آوری و با تکنیک تحلیل ساختاری در نرم افزار DEMATEL SOLVER، تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد، از دیدگاه کارفرمایان؛ گویه سی ام: کار تیمی، سرعت خدمات، درک و شناخت مدیریت ارشد و همچنین داشتن نگرش راهبردی با مقدار R+J برابر با ۰۴۸/۴۵ دارای بیشترین تعامل و گویه بیستم: نظارت و کنترل مستمر از سوی طراحان شرکت مشاور پروژه در حین اجرای عملیات پیمان با مقدار R+J برابر با ۹۲/۲۸، اولویت سی ام در میزان تعامل را دارا بوده اند. از دیدگاه مهندسین مشاور؛ گویه بیست و هفتم: دقت در نظارت و سرعت عمل در تنظیم و اتمام دقیق پروژه در جهت کاهش هزینه های جنبی با مقدار R+J برابر با ۹۰۵/۴۳ دارای بیشترین تعامل و گویه هیجدهم: تخصص و کارائی فنی دستگاه نظارت مقیم (مدیر طرح) در پاسخگویی به مسائل جانبی روزانه با مقدار R+J برابر با ۵۷۸/۲۷، اولویت سی ام در میزان تعامل را دارا می باشند. از دیدگاه پیمانکاران؛ گویه چهاردهم: امتناع از قبول خواسته های غیرقانونی و نامعقول کارفرما با مقدار R+J برابر با ۹۰۵/۴۳ دارای بیشترین تعامل و گویه نوزدهم: ارتباط مستمر و مناسب بخش طراحی با دستگاه نظارت در حین اجرا (در فاز ۳- اجرای پیمان) با مقدار R+J برابر با ۷۸۱/۲۶، اولویت سی ام در میزان تعامل را دارا می باشند. در پایان با توجه به نتایج حاصل، به منظور بهبود مسئولیت های مهندس مشاور در مدیریت زمان و هزینه پروژه های عمرانی، راهکارهایی کاربردی و قابل اجرا ارائه شده است.

مهندس مشاور، مدیریت زمان، مدیریت هزینه، پروژه های عمرانی.