فاطمه رقیمی - دانشجوی دکتری گروه تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
محمد علی خبری - استادیار گروه پژوهش هنر، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
محمد عارف - دانشیار گروه نمایش دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

الهیات اسلامی هم چون دیگر آیین ها و باورهای قبل از اسلام، نمودهای مختلفی داشته است؛ از جمله این نمودها نقوشی است که در سنگ قبرها دیده می شوند. سنگ قبر، خاندان، زمان حیات و مرگ و باورهای شخص متوفی و اطرافیان او را نشان می دهد. در استان گلستان نیز، آیین ها و آداب بر سنگ قبرها حک شده است که نحوه تفکر، فرهنگ و جهان بینی مردم منطقه را بازتاب می دهد و زمینه مناسبی را برای نمایاندن افکار و نقوش نمادین فراهم می آورد. هدف این مقاله شناسایی سنگ قبرهای اسلامی ایجاد شده در استان گلستان، نشانه شناسی نقوش سنگ قبرها و چگونگی ظهور اصول سه گانه اصلی دین اسلام در نقوش این سنگ قبرهاست. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که در نقوش سنگ قبرهای منتخب، الهیات اسلامی به چه صورت ظهور نموده است؟ روش تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات به صورت مطالعه کتابخانه ای و مشاهده میدانی انجام شده است. نتیجه حاصل آن است که این نقوش در برخی موارد به صورت مستقیم و در برخی موارد به صورت غیرمستقیم اشاره بر سه اصل دین اسلام دارند و برخی از آن ها حاکی از توحید و برخی دیگر نیز از معاد و آخرت باوری مردم منطقه حکایت دارند.

سنگ قبر, نقوش, الهیات اسلامی, فرهنگ, استان گلستان