رضا عباسی - دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت اطلاعات سلامت، مرکز تحقیقات مدیریت اطلاعات سلامت، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران
سیدعلی آقامالی - دانشجوی کارشناسی ارشد انفورماتیک پزشکی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
الهه رحمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

مقدمه: اپلیکیشن های موبایل (برنامه های کاربردی) گروهی از فناوری های اطلاعات سلامت بوده که برای افزایش آگاهی و ارائه خدماتآموزش، مشاوره و درمان ازراهدور به بیماران مورداستفاده قرارمی گیرند. در طراحی این برنامه ها به منظور انجام خدمات مشاوره و درمانازراه دور مبتلایان کووید- ۱۹ ، توجه به نیازهای اطلاعاتی کاربران و الزامات برنامه (عملکردی و غیر عملکردی)، ضروری می باشد که در اینمقاله به آن می پردازیم.روش پژوهش: این مطالعه مروری نقلی در فروردین ۱۴۰۱ بر روی پایگاه های داده PubMed و Scopus انجام شد؛ جستجوی مطالعاتبا استفاده از ترکیب واژگان کلیدیی مرتبط با کووید- ۱۹ ، سلامت همراه و سلامت از راه دور و همچنین واژگان کلیدیی مربوط به نیازهایاطلاعاتی، الزامات و قابلیت های عملکردی و غیر عملکردی انجام شد. کلیه مقالات پژوهشی اصیل و انگلیسی زبان با استفاده از چک لیستپژوهشگر ساخته، شامل کشور، سال انجام مطالعه، عناصر اطلاعاتی مورداستفاده و قابلیت های عملکردی و غیر عملکردی که به بررسیالزامات، قابلیت ها و نیازهای اطلاعاتی مربوط به کاربران اپلیکیشن سلامت ازراه دور برای مبتلایان کووید پرداخته بودند، ارزیابی شدند.بررسی عنوان و چکیده مقالات بازیابی شده توسط دو ارزیاب مستقل انجام و پس از دریافت متن کامل مقالات، اطلاعات موردنیاز هدفمطالعه، استخراج شدند.یافته ها: بررسی ۷ مقاله نهایی (از ۱۱۵ مقاله) نشان داد که در توسعه اپلیکیشن های سلامت از راه دور برای مبتلایان کووید- ۱۹ ، توجهکمی به برخی قابلیت های غیر عملکردی مانند کاربردپذیری و جذابیت برنامه ها شده بود اما توجه به جنبه های امنیتی برنامه و محرمانگیاطلاعات کاربران مهم تلقی شده بود. قابلیت های عملکردی این برنامه ها نیز شامل: ارتباط با وبسایت ها و مراکز ارائه دهنده خدمت، معرفیافراد ارائه دهنده خدمت، قابلیت پیام رسانی، قابلیت ثبت داده و بارگذاری تصویر توسط بیمار، امکان غربالگری بیماران، ارسال فایل و ویدیوآموزشی، قابلیت دانلود فایل های آموزشی، رزرو آزمایش و قرار ملاقات ازراه دور، ارسال پرسشنامه در بازه زمانی خاص برای بیماران جهتبررسی وضعیت سلامت فعلی آنها و امکان ثبت و ردیابی موقعیت مکانی بیماران بود. همچنین اطلاعات مربوط به بیماران (اطلاعات هویتیو بالینی) و اطلاعات حرفه ای پزشک (نام و نام خانوادگی، تخصص، شماره نظام پزشکی و...) نیز از جمله مهمترین نیازهای اطلاعاتی کاربراناین اپلیکیشن ها بودند.نتیجه گیری: با گسترش ارائه غیرحضوری خدمات سلامت، در صورتی که برنامه های کاربردی مربوط به ارائه این خدمات، الزامات عملکردیمناسبی داشته و نیازهای اطلاعاتی کاربران خود را برطرف نمایند، میتوانند با نفوذ بیشتر در میان کاربران، تاثیر به سزایی بر کیفیتارائه خدمات و کاهش مراجعات حضوری داشته باشند.

سلامت ازراه دور، مشاوره از راه دور، برنامه های کاربردی، کووید-۱۹