محبوبه غفوری - کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات، تهران، ایران
محبوبه احمدبیگی - دانشجوی کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات سلامت، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
ندا برهانی مغان - دانشجوی کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات سلامت، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم مشهد، مشهد، ایران
مهشید جلیلوند - کارشناس معماری، دانشگاه دانشگاه آبا، آبیک قزوین، ایران

مقدمه: شیوع کووید- ۱۹ یک بحران بزرگ جهانی است که جهان و ایران را درگیر نموده است. از عواقب شیوع کووید- ۱۹ همه گیری وآمار بالای مبتلایان و مرگ میباشد که باعث چالش های زیادی در زمینه های مختلف شده است. هدف پژوهش بررسی نقش سواد سلامتدر مدیریت بحران کووید- ۱۹ میباشد.روش پژوهش: این یک مطالعه مروری است که سال ۱۴۰۱ انجام و مقالات مرتبط، از پایگاه های اطلاعاتی مگیران، سیویلیکا، مرکزاطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، نورمگز و پایگاه اسکوپوس به روش جستجوی عنوان انتخاب شدند. جستجو در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا فوریه۲۰۲۲ و از طریق جستجوی ترکیبی کلیدواژه «ایران» با هر یک از واژگان کلیدیی «سواد سلامت»، «کرونا»، «دانش سلامت»، «سواد بهداشتی» و کووید-۱۹» معادل انگلیسی آنها در پایگاه اسکوپوس انجام گرفت. تمام مقالات نهایی توسط یک چک لیست از قبل آماده شده استخراج و بررسی شدند.یافته ها: از ۴۲۰ مقاله جستجو شده، ۴۰۸ مقاله به علت عدم ارتباط بین سواد سلامت و کووید- ۱۹ و تکراری بودن حذف و درنهایت ۱۲ مقاله بررسی شدند. مهمترین ابزار بررسی این مقالات پرسشنامه سنجش سواد سلامت بزرگسالان بود که با نرم افزارهای «اس پی اس اس» و «آموس» داده ها تجزیه و تحلیل شده بودند. جامعه آماری این مطالعات شهروندان ۱۵ تا ۶۵ سال، بیماران ارتودنسی، سفیران سلامت و بیماران مبتلا به کووید -۱۹ بودند. تاثیر سواد سلامت بر مسئولیت پذیری اجتماعی، خودمراقبتی و رعایت بهداشت، سبک زندگی،کاهش اضطراب و نگرانی از بیماری و نقش رسانه ها و سفیران سلامت در افزایش سواد سلامت از مهمترین یافته های پژوهش ها بود.نتیجه گیری: افزایش سواد سلامت از طریق رسانه ها و سفیران سلامت، بر سبک زندگی سالم تاثیرگذار بوده و سبب مسئولیت پذیریاجتماعی و کاهش ترس و اضطراب افراد شود. همچنین بالا رفتن سطح سواد سلامت در جامعه سبب میشود افراد با رعایت بهداشت وخودمراقبتی، کاهش چشمگیری در کنترل و انتقال بیماری های واگیردار داشته باشند، لذا سواد سلامت استراتژی موثری در کنترل ومدیریت بحران کووید- ۱۹ است.

کووید- ۱۹ ، کرونا ویروس، سواد سلامت، سواد بهداشتی