محمد کریمی - کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آزادشهر، ایران
امید سلطانی پور - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور گنبدکاووس، ایران
مجید شیخی پیشکمری - دکترای کارآفرینی گرایش بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علی آباد کتول، ایران

محور توسعه روستاهای کشور به شکل سنتی آن بر پایه کشاورزی بنا نهاده شده و لیکن محدودیت منابع طبیعی و معدنی و نیز پرریسک بودن بخش کشاورزی در اغلب روستاها، موجب شده که توسعه کشاورزی منتج به توسعه اقتصادی روستاها نشود. امروزه روستاها محیط مناسبی برای رشد بخش های غیرکشاورزی و فعالیت شرکت های تولیدی و خدماتی شناخته شده است. این موضوع در واقع نوعی حرکت از کسب و کارهای مبتنی بر منابع طبیعی به سمت کسب وکارهای مبتنی بر دانش و کارآفرینی است. وضعیت جامعه روستایی ایران نشان می دهد که روستاهای ایران نیز مانند شهرها، مملو از فرصت ها و منابع طبیعی و انسانی هستند که بهره برداری درست و بهینه از این فرصت ها و ایجاد کسب و کارهای جدید می تواند مزایای اقتصادی چشمگیری به همراه آورد. لذا از آنجائیکه کارآفرینی به عنوان موتور محرک توسعه اقتصادی است؛ پس یکی از راهبردهای عملی برای رفع مشکلات و عدم توسعه یافتگی روستا، تنوع بخشی به ابعاد اقتصادی روستا و توسعه کارآفرینی آن است. در این میان صنعت توریسم و متعاقبا گردشگری روستایی یکی از فعالیت ها و زمینه ها یی است که ظرفیت زیادی برای توسعه کارآفرینی روستاهای کشور دارد. بنابراین مقاله حاضر با عنایت به اهمیت گردشگری در فرایند توسعه کارآفرینی روستایی، به دنبال شناخت و سنجش مقایسه ای آثار و پیامدهای گردشگری در فرایند توسعه کارآفرینی روستاهای زیارت و لمسک شهرستان گرگان در استان گلستان است. این پژوهش از نوع مطالعات کاربردی با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از دو روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی بدست آمده که روایی ابزار پرسشنامه آن به روش دلفی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (۸۱۲/۰=α) تایید شد. جامعه آماری این تحقیق همه سرپرستان خانوارهای روستاهای زیارت و لمسک بوده که از بین آنها تعداد ۱۲۶ نفر بعنوان حجم نمونه به صورت روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که روستای زیارت پتانسیل و ظرفیت به مراتب بهتر و بالاتری نسبت به روستای لمسک برای توسعه گردشگری و کارآفرینی روستا دارد. به طوری که ساکنان بومی روستای زیارت در مقایسه با ساکنان بومی روستای لمسک از سطح کارآفرینی بالقوه و بالفعل بیشتری برخوردار هستند. همچنین به نظر می رسد که گردشگری در ایجاد کسب و کار و توسعه کارآفرینی روستایی تاثیرگذار بوده است.

توسعه، توسعه روستایی، گردشگری، کسب وکار، کارآفرینی.