محسن کریمی موحدی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران. رایانامه: karimi۷۰۸۶@ut.ac.ir
غلام عباس اکبری - نویسنده مسئول، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران. رایانامه: ghakbari@ut.ac.ir
غلام علی اکبری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران. رایانامه: gakbari@ut.ac.ir
فاطمه بناءکاشانی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران. رایانامه: benakashani@ut.ac.ir
محمدرضا اردکانی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. رایانامه: mreza.ardakani@kiau.ac.ir

هدف: تنش های محیطی به ویژه تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش دهنده رشد و نمو گیاهان روغنی مانند کلزا در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر بیوچار و بیوسولفور بر عملکرد دانه و برخی صفات اکوفیزیولوژیک کلزا در شرایط تنش خشکی در کشت زمستانه می باشد.روش پژوهش: این پژوهش به صورت کرت خردشده- فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۸ در کرج اجرا گردید. در این آزمایش تیمار آبیاری در سه سطح ۳۰، ۶۰ و ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی به عنوان کرتهای اصلی و تیمار بیوچار در سه سطح عدم کاربرد و کاربرد سه و شش تن در هکتار و تیمار بیوسولفور در دو سطح کاربرد و عدم کاربرد به عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند.یافته ها: مشخص شد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه و روغن گیاه کلزا دارد، به طوری که میزان این صفات در تنش شدید نسبت به شاهد به ترتیب ۵۰ و ۵۲ درصد کاهش را نشان می دهد. هم چنین استفاده از شش تن در هکتار بیوچار موجب افزایش ۴۹ و ۳۶ درصدی در تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در خورجین شده است. هم چنین اثر متقابل کاربرد بیوسولفور و استفاده از شش تن بیوچار بیش ترین تاثیر را بر صفات تعداد خورجین در بوته و شاخص برداشت داشت.نتیجه گیری: نتایج در مجموع نشان داد که کاربرد کودهای زیستی می تواند به عنوان یک روش مناسب برای افزایش عملکرد گیاه کلزا به کار برده شود، به طوری که افزایش درصد روغن و عملکرد دانه در نهایت موجب افزایش عملکرد مزرعه ای و اقتصادی (روغن) گیاه کلزا می گردد.

اصلاح کننده های خاک, تیوباسیلوس, عملکرد کلزا, کودهای زیستی, گوگرد