ایرج تیموری - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز
اکبر اصغری زمانی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز
عرفان محرم پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز

جزیره حرارتی به پدیده ای گفته می شود که در آن دمای منطقه شهری گرم تر از مناطق پیرامونی خود است. در همین راستا هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش مورفولوژی شهری بر جزایر حرارتی در سطح کلان شهر تبریز است. داده های مورداستفاده در این پژوهش تصاویر روزانه ماهواره ای لندست ۸ برای سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹، در دو فصل تابستان و زمستان به طور مجزا بود  و از روش الگوریتم پنجره مجزا برای استخراج دما و جزایر حرارتی استفاده شد. همچنین برای تجزیه وتحلیل از تحلیل های آمار فضایی و رگرسیون چندمتغیره  استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها در نرم افزارهای ENVI، ArcGis  و Spss ۱۹  صورت گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که توزیع جزایر حرارتی در سطح شهر تبریز به صورت خوشه ای است. پژوهش حاضر نشان داد که مورفولوژی شهری می تواند بر شدت جزایر حرارتی تاثیرگذار باشد. بر طبق یافته های مربوط به تحلیل رگرسیونی و F   محاسبه شده (۱۷.۶۵) و ضریب معنی داری به دست آمده در سطح ۰.۰۰۰۱، متغیرهای پیش بین می توانند رفتار متغیر وابسته پژوهش را در تابستان به خوبی برآورده کنند. برای فصل زمستان نیز کل مدل باتوجه به F محاسبه شده (۹.۳۶)و ضریب معنی داری (۰.۰۰۰۲) قابل تعمیم است. از طرف دیگر پژوهش حاضر نشان داد که فاصله از فضای سبز بر شدت جزایر حرارتی تاثیر دارد. به طوری که بر اساس یافته های مربوط به پژوهش و F محاسبه شده (۷.۵۹۶) و سطح معنی داری (۰.۰۰۰۰۷) این موضوع را می توان تایید کرد.

مورفولوژی شهری, جزایر حرارتی, دمای سطح زمین, تبریز