علی خانی اوشانی - دانش آموخته واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مهدی سلطانی - گروه بهداشت آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
نجمه شیخ زاده - گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مهدی شمسایی مهرجان - گروه شیلات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
هومن رجبی اسلامی - گروه شیلات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
غلامرضا حمیدیان - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

زمینه مطالعه: مطالعات زیادی در رابطه با اثرات مثبت کامپوزیت های کیتوزان و نانوکیتوزان بارگذاری شده بر روی کلینوپتیلولیت بر عملکرد رشد، فعالیت آنزیم های گوارشی و هیستومورفولوژی روده در گونه های مختلف ماهی موجود می باشد. اما اطلاعاتی در زمینه ارزیابی پتانسیل این کامپوزیت ها بر معده ماهی وجود ندارد.هدف: در مطالعه حاضر، اثرات کامپوزیت های کیتوزان و نانوکیتوزان بارگذاری شده بر روی کلینوپتیلولیت بر ساختار بافت شناسی و فعالیت پپسین در معده ماهی قزل آلای رنگین کمان مدنظر قرار گرفت.روش‎کار: کامپوزیت های کیتوزان و نانوکیتوزان بارگذاری شده بر روی کلینوپتیلولیت ساخته شدند. سپس ۲۴۰ قطعه ماهی (حدودا ۷۵/۲۷ گرم) در هشت گروه مختلف با سه تکرار توزیع شدند و پس از دوره ۱۰ روزه آدابتاسیون، با هشت نوع جیره غذایی شامل جیره کنترل (CTR)، کلینوپتیلولیت (T۱)، نانوکامپوزیت های کیتوزان (T۲, T۳, T۴) و کامپوزیت های نانوکیتوزان (T۵, T۶, T۷) به مدت ۷۰ روز تغذیه شدند. سپس همه ماهی های هر تانک با عصاره گل میخک (۵۰ میکرولیتر در لیتر) بی هوش شده و نمونه های بافتی برای بررسی فعالیت پپسین (۵ = n) و همچنین آزمایشات بافت شناسی (۵ = n) اخذ گردید.نتایج: بالاترین میزان فعالیت پپسین در گروه های تغذیه شده با کامپوزیت های نانوکیتوزان نشان داده شد (۰۵/۰˂P). مطالعات بافت شناسی نیز بیانگر افزایش ارتفاع بافت پوششی، ضخامت طبقه مخاطی و هایپرتروفی سلول های اکسینتیکوپپتیک در ماهی های تغذیه شده با کامپوزیت ها در مقایسه با گروه CTR بود (۰۵/۰˂P). ضمنا مصرف کامپوزیت های نانوکیتوزان باعث ایجاد واکنش شدیدتر گرانول های ترشحی به رنگ آمیزی پریودیک اسید شیف (PAS) گردید.نتیجه­گیری نهایی: این نتایج نشان دهنده پتانسیل کامپوزیت های کیتوزان و نانوکیتوزان بارگذاری شده بر روی کلینوپتیلولیت در بهبود ساختار بافت شناسی و فعالیت پپسین در معده ماهی قزل آلای رنگین کمان است که نتیجه نهایی آن بهبود رشد می باشد.

بافت شناسی, قزل آلای رنگین‎کمان, کلینوپتیلولیت, کیتوزان, نانوکیتوزان