رئوف احمدیان - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
سید داود حسینی نسب - استاد گروه روان شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
معصومه آزموده - استادیار گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی تقویت حافظه کاری و آموزش تفکرانتقادی بر پردازش شناختی کودکان با اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیق نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان ۹ تا ۱۲ سال مراجعه کننده به مرکز مشکلات یادگیری خاص ناحیه سه تبریز در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ بود. از این بین تعداد ۶۰ نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارش تصادفی شدند. ابزارهای مورد استفاده پژوهش پرسشنامه پردازش شناختی بود. فرضیه پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد سطح معنی داری در تمامی مقایسه ها کمتر از ۰۵/۰ بود که نشان داد تفاوت معنی داری در میزان اثربخشی دو روش مداخله تقویت حافظه کاری و آموزش تفکرانتقادی بر پردازش شناختی وجود داشت (۰۵/۰>p). بررسی اندازه اثر نشان داد که بیشترین تفاوت در نمره کل پردازش شناختی با ضریب ۷۵۸/۰ و مولفه سرعت پردازش با ضریب ۶۳۶/۰ مشاهده شد. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج پژوهش حاضر تاثیرآموزش تفکر انتقادی بر پردازش شناختی بیشتر از تقویت حافظه کاری است . لذا پیشنهاد می شود مهارت های تفکرانتقادی به عنوان راهبردی موثر به مربیان مراکز اختلالات یادگیری آموزش داده شود تا این مربیان در مداخلات خود این راهبردها را به کار گیرند.

حافظه کاری, تفکرانتقادی, اختلال یادگیری خاص, پردازش شناختی