محمد مهدی مقدس - گروه فلسفه-دانشکده ادبیات و علوم انسانی-دانشگاه بین المللی امام خمینی-قزوین
علی فتح طاهری - استاد گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

این مقاله به تحلیل و نقادی دیدگاه ال.آر. اسوانسون درباره ارتباط میان پارادایم پردازش پیش‎بینانه (predictive processing paradigm) و فلسفه کانت می‎پردازد. براساس اظهارات اسوانسون، این پارادایم (که ازاین پس PP نامیده می شود) ریشه در آثار ایمانوئل کانت دارد. وی این ارتباط را در مواردی از قبیل (۱) تحلیل بالا به پایین، (۲) ذهن و ساختارهای علی جهان، (۳) وارونه سازی و انقلاب کپرنیکی، (۴) فراپیشینی ها و صورت های شهود، (۵) مدل های تولیدی و شاکله ها، و (۶) تحلیل به وسیله ترکیب نشان می‎دهد. در ارزیابی دیدگاه وی، می‎کوشیم نشان دهیم که مدعای وی دست‎کم در دو مورد کلی با دشواری روبه روست: نخست اینکه، خوانش وی از PP کاملا گزینشی است و تفاوت‎های معنادار میان خوانش‎های متفاوت از آن را در نظر نگرفته است. دوم اینکه، خوانش وی از کانت خوانشی طبیعی‎شده و تجربی است. چنین خوانشی اساسی‎ترین مفاهیم فلسفه استعلایی کانت یعنی من یا سوژه خودآگاه را نادیده می گیرد و محو می‎کند. همچنین رویکرد کانت به ذهن رویکردی متافیزیکی است، درحالی‎که رویکرد PP به مغز کاملا تجربی است. بنابراین، اگر میان پارادایم PP و فلسفه استعلایی کانت تعارضی اساسی وجود داشته باشد، آنگاه ادعای تطابق میان آن‎ها با دشواری‎های جدی روبه رو خواهد بود.

پارادایم پردازش پیش‎بینانه, کانت, طبیعت‎گرایی, فلسفه استعلایی, اسوانسون