علی سلیمانی - کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت، گروه حوضه های رسوبی نفت، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
احسان ده یادگاری - استادیار، گروه حوضه های رسوبی نفت، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
محبوبه حسینی برزی - دانشیار، گروه حوضه های رسوبی نفت، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
مهراب رشیدی - اداره مطالعات سیستم های هیدروکربنی، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران
محمد حسن جزایری - اداره مطالعات سیستم های هیدروکربنی، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران

ناحیه فارس در ایران از نظر ذخایر گازی یکی از غنی ترین نقاط در دنیا است. منطقه مورد بررسی در این مطالعه در زیر پهنه فارس ساحلی قرار دارد. در این پژوهش، سنگ‎های منشاء احتمالی توسط روش‎های ژئوشیمی آلی مورد ارزیابی قرار گرفت و پس از آن مدل سازی یک بعدی سیستم نفتی در دو حلقه چاه از میادین گازی جنوب ایران انجام گرفت. در ادامه بر اساس داده‎های انعکاس ویترینایت و درجه حرارت‎های حال حاضر سازندها در چاه‎های موجود، مدل کالیبره شده و نمودارهای تاریخچه تدفین، نرخ تبدیل کروژن به هیدروکربن(TR)، زمان و میزان خروج هیدروکربن‎های سبک (C۱-C۵) و هیدروکربن‎های مایع (C۶+) ترسیم و تعیین گردید. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی صورت گرفته در ناحیه، سازند سرچاهان به عنوان یکی از سنگ‎های منشاء اصلی در ناحیه فارس مطرح است. نتایج به دست آمده از مدل سازی نشان می‎دهد که در چاه میدان اول، سازند سرچاهان از ۱۳۰ میلیون سال پیش و درچاه میدان دوم از ۱۴۰میلیون سال پیش شروع به زایش هیدروکربن نموده است. در حال حاضر بلوغ حرارتی مواد آلی و کروژن موجود در سازند سرچاهان در هر دو چاه در پنجره تولید گاز قرار دارد. تاکنون میزان هیدروکربن‎های مایع(C۶+) خارج شده از سازند سرچاهان در محل چاه میدان اول و دوم به ترتیب حدود kg/m۲ ۲۳۵۰۰ و kg/m۲ ۲۱۳۰۰ و میزان هیدروکربن‎های گازی (C۱-C۵) kg/m۲۳۰۰۰ و kg/m۲۱۲۰۰ می‎باشد.

ارزیابی سنگ منشاء, مدل زایش هیدروکربن, خروج هیدروکربن‎, سازند سرچاهان, زیر پهنه فارس ساحلی