عیسی زارع درنیانی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
فواد عبدالله زاده - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

رویکرد مثبت نگر که مارتین سلیگمن، اساس آن را در روان شناسی بنیان نهاد، از رویکردهای کاربردی در تحلیل روان شناختی شخصیت اصلی رمان است و بر تواتمندی و فضیلت های شش گانه شخصیت، یعنی شجاعت، خودکنترلی، انسانیت، عدالت، تعالی و خرد دلالت دارد که راهی برای رسیدن به شکوفایی است؛ از این رو، این پژوهش بر آن است رویکرد مثبت نگر در شخصیت اصلی «اریان» در رمان الرجل الذی آمن از نجیب الکیلانی از نویسندگان معاصر عربی که به رفتار شخصیت ها و تاثیر وتاثر آنها در جامعه بشری، آگاه است را با روش توصیفی و تحلیلی، بررسی کند و تاثیر آن را در پرورش خلاقیت، توانمندسازی و بهبود وضعیت افراد، مشخص کند. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که شخصیت اریان در این رمان عاشقانه و مذهبی، با سیری منسجم و دلنشین، شخصیتی است دارای عشق عفیف که نمی تواند خود را با عقاید سطحی و کلیشه ای راضی کند و با مطالعه عمیق تعالیم اسلامی، درصدد کسب معرفت و حقیقت اساسی است. با شجاعت و کنترل هوای نفس خود، همه دلبستگی ها و تعصبات را در راه حقیقت، کنار می نهد، در برابر نابسامانی ها، صبر و گذشت دارد و ارزش های انسانی را پیاده می کند، در تعامل با انسان ها، رفتارهای عادلانه به خرج می دهد تا روح حقیقت یاب خود را تعالی (برتری) بخشد. در نهایت با خرد ذاتی و اکتسابی خود، رضایت خداوند را مدنظر قرار می دهد و به دنیای خود و تغییر مسیر زندگی، خوش بین و امیدوار است. در رمان، فضیلت شجاعت در شخصیت اریان با برخورد با شمس و دلبستگی اولیه شروع شد تا اینکه دینش را تغییر می دهد و به کشف حقیقت می پردازد و در راه آن با رویدادهایی روبه رو می شود و در این زمینه، جان خود را  هم به خطر می افکند. اریان، وابستگی های نفس خود را کنترل می کند تا اینکه به حقیقت و معرفت برسد و رضایت الهی را جلب نماید.

روان شناسی مثبت, سلیگمن, نجیب الکیلانی, رمان الرجل الذی آمن, اریان