جابر رحیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
جواد بذرافشان - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
علی رحیمی - کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران

گفتمان اصلی خرداقلیم‎شناسی شهری، طبیعت انسان‎زده است. بافت فیزیکی شهر در مقایسه با فضای خارج شهر، همانند روستاهای پیرامون، تفاوت های زیادی دارد. مقایسه‎ی شاخص های اقلیمی شهر با نواحی پیرامونی، نشانه‎ی بارزی از تاثیرپذیری خرداقلیم شهری از مناطق شهری است. یکی از شاخص های مهم تاثیرپذیر اقلیمی از نواحی شهری، فرایند بارندگی است. گمان می‎رود به‎دلیل دگرگونی بافت شهری تهران در دهه‎ی پیش، پارامتر بارندگی نیز نسبت به دهه های گذشته، دستخوش تغییر شده باشد. در این مطالعه، نخست داده های بلندمدت بارش روزانه‎ی دو ایستگاه مهرآباد (تحت تاثیر خرد اقلیم شهری) و بیلقان (خارج از محدوده‎ی تاثیر خرد اقلیم شهری) در ماه های گرم سال (ژوئن تا سپتامبر) جمع آوری شد؛ سپس با استفاده از دو روش آزمون آماری کروسکال والیس و آزمون تاو کندال، وجود روند در داده ها، مورد بررسی قرار گرفت. سرانجام، برای تعیین نوع و زمان تغییر در سری داده‎ها از روش آماری گرافیکی "من کندال" استفاده شد. ارزیابی آزمون های آماری روی تمام دوره‎ها نشان داد که فرض تصادفی بودن داده ها در سطح اطمینان ۹۵ درصد، در ایستگاه مهرآباد به‎شدت رد شده و روند فزاینده‎ی شمار روزهای بارندگی، به‎ویژه در سال‎های گذشته معنادار است. این در حالی است که در ایستگاه بیلقان هیچ‎گونه روند معنا داری در سطح اطمینان ۹۰ و ۹۵ درصد یافت نشد. همچنین، پراکنش روزهای بارشی در طول هفته برای پانزده سال نخست و پانزده سال انتهایی دوره‎ی آماری در دو ایستگاه مهرآباد و بیلقان مقایسه شد. نتایج نشان داد که تنها در ایستگاه مهرآباد، تعداد روزهای بارشی در پانزده سال پایانی طی روزهای کاری هفته افزایش و در روزهای پایانی هفته کاهش می‎یابد که این امر به‎احتمال، برآمده از تاثیرات خرد اقلیم شهری بر فرایند هواشناختی بارش است.

آزمون آماری, بارندگی, خرد اقلیم شهری, کلانشهر تهران