مسیحا والا - دانشجوی دکتری دانشگاه علامه طباطبائی
سعید ذکایی - دانشگاه علامه طباطبائی

«سیاست های حافظه» در ایران پس از انقلاب ابزار شکل دهی به هویت ملی بود. دولت های پساانقلابی با این ابزار به آفرینش گفتمانی نوین و گسترش مشروعیت خود و افزایش «هویت های مصالحه جو» پرداختند، اما نتیجه این سیاستگذاری ها ناکارآمد بود. فرهنگ های مسلط حافظه ای در ایران پس از انقلاب یادآوری گذشته را پر ابهام و به ارتباط میان «حافظه» و «هویت» آسیب زدند. نسل دوم یکی از انواع نسل های پساانقلابی است که با حافظه ارتباطی با نسل انقلابی گذشته را به یاد می آورد و نسل پساحافظه که بیشتر از طریق حافظه فرهنگی با گذشته تروماتیک انقلاب یا جنگ ایران و عراق در ارتباطند در مواجهه با انبوه نهاد حافظه ها دچار سیاست زدگی حافظه می شوند. در وضعیت های دیگر نیز سیاست های فرهنگی برای یادآوری بخشی از گذشته سکوت های استقراریافته، فراموشی تجویزی یا قرار گرفتن در وضعیت قربانی هویت ستیزه جو را رشد می دهد. روایت گذشته از زبان این نسل ها اهمیت عناصر متفاوت در شکل گیری ستیزه جویی و رویکردهای آنان را در شکل دهی به مصالحه جویی های موقت رونمایی می کند.ازاین رو شناخت دلایل ستیزه جویی در گروه های پساانقلابی و تنوع آن را قالب سکوت ها یا اعتراض ها موفقیت یا شکست دولت-ملت ها در ایجاد بحران هویتی را نشان می دهد.

حافظه, هویت ستیزه جو, فراموشی تجویزی, بحران هویتی, انفجار حافظه و روایت