حسین نگارش
لیلا لطیفی

طوفان، یکی از مخرب ترین پارامترهای اقلیمی است که معمولا نام آن با ایجاد خسارت همراه است. در بین بادهای محلی ایران، باد ۱۲۰ روزه سیستان شهرتی بسزا دارد. این باد که گاهی سرعت آن به ۱۴۸ کیلومتر در ساعت می رسد، تقریبا از ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور بر بخش شرقی ایران حاکمیت می یابد و منطقه مورد مطالعه نیز تا کنون در اثر این بادها خسارات زیادی را متحمل شده است. حرکت ماسه های روان در منطقه مورد مطالعه سبب وارد آمدن خساراتی بر راه های ارتباطی، مزرعه ها، روستاها، قنات ها، خانه ها، کانال های آبیاری و بسیاری از تاسیسات صنعتی شده است. تصاویر ماهواره ای و تحقیقات میدانی نشان از آن دارد که طول کانال های آبیاری که بر اثر خشکسالی و حرکت ماسه های روان در محدوده مورد مطالعه پر شده اند، از ۲/۴۴ به ۱/۵۱ کیلومتر، جاده درجه ۱ از ۶/۱۱ به ۸/۱۸ کیلومتر، جاده درجه ۲ از ۲/۱۳ به ۴/۴۱ کیلومتر، تعداد روستاهای تخریب شده از ۹ به ۲۸ روستا و همچنین مساحت تپه های ماسه ای از ۹۴۲۱ به ۱۴۳۵۳ هکتار رسیده است و به نظر می رسد که در چند سال آینده نیز مخازن آبی چاه نیمه که تنها منبع آب شرب مردم زابل و زاهدان است، مورد تهدید جدی ماسه های روان قرار گیرد. پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از تصاویر ماهواره ای، پیشروی ماسه های روان را بر روی زمین های کشاورزی، جاده های مواصلاتی، روستاها و تاسیساتی که در معرض هجوم ماسه های روان قرار دارند، مشخص و میزان خسارات وارده را به منظور چاره اندیشی به مسئولان یادآور شود.

بیابان زایی., بادهای ۱۲۰ روزه, تپه های ماسه ای, خشکسالی, ماسه های روان