آیدا الا الدین وندی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
حامد یزدیان - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و حمل ونقل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

امروزه خشکسالی به­ عنوان مخرب­ ترین و زیان­ آورترین پیامد ناشی از تغییرات اقلیمی، گستره کره خاکی را به صورت فزاینده­ ای تحت تاثیر قرار داده است. یکی از مه م­ترین راهبردهای مواجهه با خشکسالی­ های ویرانگر، شناخت و سازگاری در برابر آن است که می ­تواند اثرات منفی خشکسالی را تا حد زیادی کاهش دهد. هدف پژوهش کمی و کاربردی حاضر، بررسی و تحلیل وضعیت سازگاری کشاورزان با خشکسالی و شناسایی راهکارهای مواجهه با آن است که به صورت مطالعه موردی در میان کشاورزان حوضه زاینده رود (روستاهای نکو آباد، حسن آباد، هراتمه، جوشان و مزرعه چه) در استان اصفهان انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش را نیز کلیه کشاورزان حوضه زاینده رود تشکیل می دهد که از میان آن­ها، ۲۰۰ نفر به­ عنوان نمونه آماری برای دستیابی به اهداف پژوهش به صورت کاملا تصادفی انتخاب شده­ اند. ابزار اصلی پژوهش برای گردآوری داده ­های پرسشنامه محقق ساخته است. برای تجزیه وتحلیل داده ­های گردآوری شده از آزمون مقایسه میانگین، جدول توزیع فراوانی و فن تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار SPSS استفاده به عمل آمده است. نتایج پژوهش نشان داد میانگین محاسبه شده برای سازگاری کشاورزان در برابر خشکسالی با مقدار ۲/۱۶۵، در سطح ۹۵ درصد اطمینان به لحاظ آماری، پایین­تر از حد متوسط بوده است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد شش عامل اصلی به­ عنوان مهم­ترین راهکار کلیدی برای ارتقای سطح سازگاری و مواجهه با خشکسالی در میان کشاورزان حوضه زاینده­ رود شناسایی شده است که در مجموع ۷۱/۸۸ درصد از واریانس متغیر وابسته پژوهش را تبیین کرده اند. این عوامل به ترتیب اهمیت عبارت ­اند از: سیاست های حمایت مالی- سازمانی (۱۷/۵۳۳ درصد)، آموزشی- ترویجی (۱۲/۹۴۶ درصد)، فنی- زراعی (۱۲/۴۲۱ درصد)، زیرساختی (۱۰/۶۹۷ درصد)، تقویت نهادهای اجتماعی (۹/۱۸۸ درصد) و تقویت مشارکت محلی (۹/۰۶۹ درصد).

تغییرات اقلیمی, خشکسالی, سازگاری, کشاورزی, زاینده رود