بررسی ساختار مورفولوژیکی - زمین ساختی ارتفاعات سیاه کوه در ناحیه دامغان با استفاده از پارامترهای تندی و فرورفتگی
عنوان مقاله: بررسی ساختار مورفولوژیکی - زمین ساختی ارتفاعات سیاه کوه در ناحیه دامغان با استفاده از پارامترهای تندی و فرورفتگی
شناسه ملی مقاله: JR_ESRJ-14-2_003
منتشر شده در در سال 1402
شناسه ملی مقاله: JR_ESRJ-14-2_003
منتشر شده در در سال 1402
مشخصات نویسندگان مقاله:
فاطمه کیارستمی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجتبی یمانی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
ابوالقاسم گورابی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سید محمد زمانزاده - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمدرضا قاسمی - گروه زمین شناسی، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
خلاصه مقاله:
فاطمه کیارستمی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجتبی یمانی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
ابوالقاسم گورابی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سید محمد زمانزاده - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمدرضا قاسمی - گروه زمین شناسی، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
پوسته زمین بر اثر عوامل زمینساختی و حرکات فشارشی و کششی حاصل از آن بهطور مداوم در حال تغییر و تحول است. تغییر در شکل نیمرخ طولی رودخانهها یکی از پیامدهای تاثیرات زمینساخت فعال بر شبکههای آبراههای است. در این پژوهش هدف اصلی بررسی تاثیر زمینساخت فعال در قالب حرکات امتدادلغز و ترافشارشی گسل دامغان بر روی ساختار مورفولوژیکی ارتفاعات سیاهکوه در شمال دامغان است. بدین منظور با استفاده از اطلاعات ارتفاعی نقشه رقومی ارتفاع ۵/۱۲ متر راداری و با استفاده از الگوریتم D۸ به استخراج آبراهههای منطقه پرداختیم و ۲ رود اصلی بر سطح ارتفاعات سیاهکوه را مورد بررسی قرار دادیم. در این راستا از رابطه توان رودخانه برگرفته شده از دو متغیر اصلی شیب و مساحت زهکشی رود در قالب یک نمودار لگاریتمی به منظور استخراج پارامترهای تندی و فرورفتگی بهره گرفتیم. افزایش پارامتر تندی بیانگر بالاآمدگی رود در پاسخ به فرایشهای فعال میباشد؛ درحالی که افزایش پارامتر فرورفتگی بیانگر عدم عملکرد فرایندهای زمینساختی به شکل فرایشی و یا مقاومت کم سنگ بستر است. بررسی تاثیر فعالیت گسل دامغان بر روی ارتفاعات سیاهکوه با استفاده از رابطه توان رودخانه نشان داد که حرکات امتدادلغز و ترافشارشی گسل دامغان برجستگی سیاهکوه را در قالب ساختار یک خمگرفتاری با مورفولوژی فوربرگی درآورده است. هرجا رود بر سطح فوبرگ جریان دارد؛ مقادیر بالایی از پارامتر تندی را نشان میدهد و هر جا رود از سطح فوربرگ خارج شده و بر روی رسوبات سست کواترنری مخروطافکنههای اطراف جریان یافته از مقادیر پارامتر تندی کاسته شده و بر مقادیر پارامتر فرورفتگی افزوده شدهاست.
کلمات کلیدی: سیاه کوه, کواترنری, گسل دامغان, مورفوتکتونیک, نیمرخ طولی رودخانه
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1766520/