زهرا اکبری باصری - کارشناس فنی معاونت شهرسازی و معماری ، شهرداری شیراز
لیلا آموزنده - کارشناس برنامه ریزی منطقه هشت، شهرداری شیراز
داود امینی نسب - کارشناس فنی و شهرسازی منطقه هشت، شهرداری شیراز

بررسی وضعیت و تنگناهای توسعه ی نواحی، به لحاظ شکوفایی در شهرها، از مسایلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. اما در کشورر کمتر طرح شده و ناشناخته می باشد. فرسایش و انهدام ساختمان ها (خصوصا واحدهای مسکونی) که حاصل از گذشت زمان بوده و به علت عدم مراقبت و مرمت مداوم قابل استفاده نمی باشد، موضوع مهم است کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محله های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای، شهرک های گلدشت محمدی، شهید باهنر و عرفان است که در حوزه یک منطقه ۱۰ شهرداری شیراز واقع شده اند می باشد. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آنها، استخراج و امید است نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار بگیرد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ و تلاش می گردد با استفاده از قدمت ابنیه قطعات به شناخت بافت های فرسوده منجرگردد به عبارتی در این تحقیق محدوده های مورد مطالعه از نظر شاخص های فرسودگی کالبدی (قدمت ابنیه) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. ۹۲۸ قطعه در در این حوزه شهری شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در این شهرک ها ۵۹ درصد قطعات عمر کمتر از ۲۰ سال دارند و ۳۸ درصد قطعات بالای ۳۰ عمر دارند و ۳ درصد قطعات زمین یا فضای باز می باشند پس بنابراین بنا های افت کرده در این شهرک زیاد نیستند ولی خیلی از ساختمان ها در چند سال اخیر به طبقه ساختمان ها با عمر بالا وارد می شوند و می بایست از همین حالا به فکر چاره باشیم. در واقع در این شهرک ها رشد توسعه شهری متوقف شده است تا به کندی پیش می رود و توجهی که به این شهرک ها در دهه های گذشته می شود الان دیگر نمی شود. همچنین درصد زیادی (حدود ۳۸ درصد) از ساختمان ها در این محله عمری مفید ندارند. به لحاظ مقایسه عمر ساختمان ها در این شهرک ها، شهرک شهید باهنر نسبت به دو شهرک دیگر وضعیت مطلوب تری دارد.

GIS، قدمت ساختمان، بافت فرسوده، شهرداری شیراز، منطقه ۱۰شهرداری شیراز