حسن رضایی هفتادر - دانشیار گروه علوم قرآن وحدیث دانشکده ادبیات دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران
نفیسه زارعی - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، پردیس فارابی قم. ایران، «نویسنده مسئول»

یکی از مهم ترین مباحث تاریخ قرآن، موضوع اختلاف قرائات است، قرائات متفاوت از آیات قرآن کریم دست آویز خاورشناسان شده و دیدگاه ها و اشکالاتی به این موضوع وارد کرده اند . ایگناس گلدزیهر در کتاب گرایش های تفسیری در میان مسلمانان، شروع و شیوع اختلاف قرائات در قرن های نخستین را اولین دوره تفسیر قرآن می داند و از آن جهت که اختلاف قرائات با نص قرآن کریم ارتباط دارد آن را بهانه ای برای ضربه زدن به قرآن قرار داده است؛ زیرا تمامی آنها را منسوب به پیامبر k دانسته و می گوید پیامبر دچار نوعی تساهل و تسامح شده است و صحابه نیز دارای روحیه آزاد بوده اند که اینها را پذیرفته اند . از طرف دیگر در موارد گوناگون تلاش دارد قرآن را در کنار کتب مقدس قرار دهد و با آنها مورد تطابق و بررسی قرار دهد . در این نوشتار ضمن طرح دیدگاه های ایگناس گلدزیهر درباره اختلاف قرائات قرآن، نقد شده است .

مراحل تفسیر قرآن, گلدزیهر, اختلاف قرائات, تقون سوفریم, تلمود یهود