امیر حایری - دانشجوی دکتری، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
محمدرضا حکاک زاده - استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر دین را در تعامل با علم و هم­چنین اراده انسان را تحت اراده خالق هستی، در زیستی شایسته و توام با انس در خلقت واسعه الهی مورد شناسایی قرار داده است و در وجهی دیگر و از سوی فناورانه، برنامه فضایی آرتمیس را آغازگر حضور تاثیرگذار در فضای ماورای جو می­داند.مواد و روش­ ها: پژوهش حاضر از نوع نظری و روش آن به­ صورت توصیفی-تحلیلی است و ابزار گردآوری اطلاعات به­ صورت کتاب­خانه ای بوده است.یافته ­ها: رابطه ­ای که یا بر بستر تعامل شکل می­گیرد یا در ذات خود تفاوت را ­بر می­گزیند یا در تقابل قرار می­گیرد. از آیه سی­ و­سوم سوره الرحمن، نفوذ و استیلای نوع بشر بر فضا و چگونگی رابطه علوم و فناوری­ های فضایی با دین قابل استنتاج است.ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت­داری رعایت شده است.نتیجه­ گیری: واکاوی چالش ­های پیش ­روی استیلای انسان بر ماه از جمله اکتشاف و استخراج از منابع طبیعی، رعایت حقوق مالکیت فکری، رعایت حقوق بشر، حفاظت از محیط زیست و میراث فرهنگی و طبیعی به این نتیجه رسیده­ است که تنها راه تضمین حقوق بین­ الملل فضایی حاکم بر ماه باور عملی به اصل میراث مشترک بشریت بودن آن است.

حقوق بین الملل فضا, برنامه فضایی آرتمیس, کره ماه, میراث مشترک بشریت