سعید ضیائی فر - استاد درس خارج حوزه علمیه قم و دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

یکی از موضوعات درخور تحقیق تفاوت میان احکام عبادی و غیرعبادی در ضوابط استنباطی و وجه آن است. در این جستار با تکیه بر روش توصیفی­تحلیلی این مسئله مورد کاوش قرار گرفته است. مهم ترین تفاوت های به دست آمده عبارت اند از: قاعده اولی شرعی بودن ماهیت، حکم و ملاک احکام عبادی و عقلائی بودن ماهیت، حکم و ملاک احکام غیرعبادی، کشف موضع شارع از سیره ردع نشده در احکام عبادی و عدم کشف موضع وی از سیره ردع نشده در غیرعبادی، دلالت فعل معصوم بر استحباب در عبادیات و عدم دلالت بر استحباب در غیرعبادیات، قاعده اولی ثبات تحدید های کمی در عبادات و نبود چنین قاعده ای در غیرعبادات، قاعده اولی صدور از شان بیان موضع شریعت در عبادیات و نبود قاعده اولی در غیرعبادیات، قاعده اولی عدم تعدی در عبادیات و نبود قاعده اولی عدم تعدی در غیرعبادیات.

ضوابط استنباط, احکام عبادی, احکام غیرعبادی, تخصصی شدن اجتهاد