مریم کسائی - Ph.D Candidate in Persian Language and Literature,

در منظومه فکری ناصرخسرو، تناظر، که به معنی نظیره سازی و برقراری ارتباط میان اجزاء، مراتب و ساحت های جهان، انسان و کیش اسماعیلی است، جایگاه ویژه ای دارد. از نگاه او، میان مراتب هستی، ساحت های وجودی انسان و ابعاد کیش اسماعیلی از جهت های متعدد شباهت ها و ارتباط های دقیق و ظریفی وجود دارد. این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، در پی پاسخ به این پرسش ها است که مهم ترین حوزه های تناظر در آثار ناصرخسرو چیست، زمینه ها و سرچشمه های تناظر در آثار او کدام است، و هدف او از طرح و بسط رویکرد تناظرگرایانه چیست. نتایج تحقیق نشان می دهد که تناظر عالم صغیر و عالم کبیر، تناظر عالم روحانی و عالم جسمانی، و تناظر مراتب دعوت اسماعیلی با اجزای هستی، مهم ترین حوزه های تناظر در آثار ناصرخسرو به شمار می آید. ریشه و سرچشمه توجه ویژه به تناظر در اندیشه او به اساطیر و آرای حکمی و فلسفی ملل مختلف و آثار داعیان بزرگ اسماعیلی برمی گردد. حوزه های یادشده با هم مرتبط است و مهم ترین هدف ناصرخسرو از طرح گسترده این رویکرد، شناخت هستی، تبیین جایگاه انسان در مراتب جهان، و اثبات حقانیت تعالیم اسماعیلی است.

Nasir Khusraw, Correspondence, Major and Minor Worlds, Spiritual and Physical Worlds, Ismaili Teachings., ناصرخسرو, تناظر, عالم صغیر و کبیر, عالم روحانی و جسمانی, تعالیم اسماعیلی.