سرور حمیدی فرد - دانشجوی دکتری تخصصی گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
زهرا دشت بزرگی - استادیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
فریبا حافظی - استادیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

مقدمه: با توجه به آمار بالای کودکان مبتلا به اختلال اتیسم و مشکلات روانشناختی فراوان این گروه، مداخله جهت کاهش مشکلات روانشناختی آنان ضروری است. در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر اضطراب اجتماعی و رفتارهای خودآسیب رسان در کودکان مبتلا به اختلال اتیسم انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه پژوهش پسران مبتلا به اختلال اتیسم مراجعه کننده به مراکز مشاوره و کار درمانی شهر اهواز در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ بودند که از میان آنها ۲۴ نفر پس از بررسی معیارهای ورود به مطالعه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مساوی (هر گروه ۱۲ نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش ۱۰ جلسه ۴۵ دقیقه ای با روش بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری آموزش دید و گروه گواه در لیست انتظار برای آموزش ماند. داده ها با فرم اطلاعات دموگرافیک، سیاهه اضطراب اجتماعی کونور و همکاران (۲۰۰۰) و سیاهه خودآسیب رسانی سانسون و همکاران (۱۹۹۸) جمع آوری و با آزمون های کای اسکوئر و تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم افزار SPSS-۲۳ تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که گروه های آزمایش و گواه از نظر سن، پایه تحصیلی و مدت گذشته از اختلال اتیسم تفاوت معنی داری نداشتند (۰۵/۰P>). همچنین، بین گروه ها از نظر اضطراب اجتماعی و رفتارهای خودآسیب رسان تفاوت معنی داری وجود داشت. به عبارت دیگر، بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری باعث کاهش معنی دار اضطراب اجتماعی و رفتارهای خودآسیب رسان در کودکان مبتلا به اختلال اتیسم شد (۰۰۱/۰P<). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، روانشناسان و درمانگران می توانند از روش بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری در کنار سایر روش های درمانی برای بهبود ویژگی های روانشناختی به ویژه کاهش اضطراب اجتماعی و رفتارهای خودآسیب رسان استفاده نمایند.

Play Therapy, Cognitive Behavioral, Social Anxiety, Self-Harm, Children, Autism., بازی درمانی, شناختی رفتاری, اضطراب اجتماعی, خودآسیب رسان, کودکان, اتیسم.