ایوب شهریاری - وکیل پایه بک دادگستری، کارشناس ارشد حقوق خصوصی و عضو کانون داوری دادگستری استان فارس

اداره فضولی مال غیر تاسیسی است که از قانون خارجی وارد مقررات ما شده است. قانون گذار ایران در ماده ۳۰۶ قانون مدنیاین نهاد را موردتوجه قرار داده است. البته قانونگذار ایران به تعریف این نهاد نپرداخته بلکه به برخی از شرایط لازم برای تحققاین نهاد اشاره کرده است. اداره فضولی مال غیر یک واقعه حقوقی بوده و به مجموعه عملیات و اقداماتی اطلاق می شود کهشخصی با حسن نیت و انگیزه خیرخواهانه برای اداره مال دیگری انجام می دهد. سوال مهم و اساسی در این مقاله این است کهبر چه مبنایی مدیر فضول استحقاق مراجعه به صاحبمال جهت اخذ مخارج صورت گرفته برای حفظ و اداره مال را دارد وهمچنین مبنای ضمان و مسئولیت صاحبمال چیست؟ در بین فقها در خصوص این مبنا اختلاف نظر وجود دارد؛ ولی نظر مشهور مبنای این استحقاق را «قاعده احسان» می داند. مقرره رم دو به منظور یکسان سازی قواعد حل تعارض و برای تعیین قانون قابل اعمال بر تعهدات غیر قراردادی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۷ میلادی به تصویب پارلمان اروپا رسید و درماده ۱۱ این مقرره، به تعیین قانون حاکم بر تعهدات غیر قراردادی ناشی از اداره فضولی مال غیر پرداخته است. در این مقاله بهبررسی نهاد اداره فضولی مال غیر از حیث مبنای استحقاق مدیر فضول و ضمان صاحبمال در قانون ایران بامطالعه تطبیقی درخصوص قانون حاکم بر تعهدات غیر قراردادی ناشی از اداره فضولی مال غیر در مقرره رم دو اتحادیه اروپا پرداخته می شود.

اداره فضولی مال غیر، قاعده احسان، دارا شدن ناعادلانه، قانون حاکم، مقرره رو دو اتحادیه اروپا.