محسن شهیدی - دانش آموخته دکتری، علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

توجه به مفهوم فرهنگ از منظر قرآن کریم در ابعاد مختلف، سبک صحیح زندگی را برای انسان نمایان و او را با آموزه های قرآنی در این مقوله آشنا می کند. با توجه به ذووجوه بودن مفهوم فرهنگ، یافتن کلیدواژه های معادل و کلمات مرتبط با آن در قرآن کریم به سهولت انجام پذیر نیست. هدف از نگارش این مقاله، یافتن معادل های واژه فرهنگ و نیز اصطلاحات و کلمات فرهنگ ساز در قرآن است. نوشتار حاضر، پژوهشی نظری در حوزه فرهنگ قرآنی است و با روش تحلیلی اکتشافی، معادل یابی برای واژه فرهنگ و یافتن اصطلاحات فرهنگ ساز در قرآن را دنبال می کند. در این راستا، عناوین کلی «سنت»، «امت»، «ملت»، «دین» و «داب» به عنوان معادل های واژه فرهنگ از قرآن استخراج و ضمن اشاره به فرهنگ سازهای نفسانی در قرآن، کلمات قرآنی مربوط به فرهنگ سازهای رفتاری کشف و بیان شده است. توجه به این اصطلاحات قرآنی و مفاهیم آنها، می تواند اخلاق و فرهنگ رفتاری انسان را بر اساس آموزه های قرآنی رشد دهد.

قرآن, فرهنگ, فرهنگ ساز نفسانی, فرهنگ ساز رفتاری, معادل یابی