اصغر مولائی - دانشیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی

احکام و اخلاق اسلامی با رویکرد قرآنی در شهر و شهرسازی اسلامی جایگاه مستحکمی دارد و بی توجهی به آن از طرف مردم و معماران و مدیران شهری مسائل شهری متعددی را به همراه می آورد. بی توجهی به احکام و اخلاق اسلامی و دستورات قرآنی موجب بروز و تولید آسیب های اجتماعی و اقتصادی مانند فقر، حاشیه نشینی، بیکاری، ثروت اندوزی و بی عدالتی می شود. این امر در بازارهای تاریخی شهرهای اسلامی تا حدود بسیاری مورد توجه بوده، اما در دوره های اخیر و در مراکز خرید معاصر کم رنگ شده است. هدف مقاله حاضر تبیین ابعاد و مصادیق احکام و اخلاق اسلامی در شهر و شهرسازی اسلامی و واکاوی آن در بازارهای تاریخی و مراکز خرید معاصر از منظر آموزه های قرآنی است و با روش تحلیل محتوای متن و با در پیش گرفتن رویکرد بین رشته ای و استفاده از شیوه کتابخانه ای و اسنادی انجام می شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که بازارهای تاریخی با برخورداری از مساجد و الگوهای اجتماعی اقتصادی، از احکام کسب وکار و اخلاق اسلامی به÷ره مند بوده است، اما این امر در مراکز خرید معاصر با الگوهای جدیدی جایگزین شده که سبک زندگی مصرف گرا، تظاهر و خودنمایی، تبلیغات فریبنده و بی توجهی به احکام و اخلاق کسب وکار را به همراه آورده است.

احکام اقتصادی, شهر اسلامی, رویکرد قرآنی, اخلاق اسلامی, بازار تاریخی, مراکز خرید