زهرا قادری پور - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
محمد خیراندیش - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
سید مسعود مجدزاده - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
ابراهیم ابراهیمی - بخش تحقیقات رده بندی حشرات، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

پایش تنوع گونه ای پارازیتوئیدها و شکارگرها در اکوسیستم های مختلف یکی از اصول مدیریت آفات محسوب می شود. این مطالعه، در راستای بررسی ساختار تنوع گونه­ای زنبور­های گروهSpheciformes (Hymenoptera: Apoidea)  در مناطق جنوبی استان کرمان (جنوب شرق ایران) صورت گرفت. بدین منظور نمونه برداری طی فروردین ماه تا اواخر شهریورماه سال ۱۳۹۶ با استفاده از تله مالیز در ۱۲ منطقه از شهرستان های جیرفت، بم، عنبرآباد، کهنوج، قلعه گنج و منوجان صورت پذیرفت. نمونه­های مورد نظر تا سطح گونه شناسایی و تعداد افراد هر گونه شمارش شدند. در مجموع، ۳۶ گونه متعلق به ۱۷ جنس شناسایی شد. تنوع گونه ای با استفاده از نرم افزار SDR بررسی شد. بر اساس شاخص­های تنوع گونه­ای شانون وینر و یکنواختی پیلوجی شهرستان بم با ۲۰ گونه، از نظر تنوع گونه­ای و یکنواختی در صدر قرار گرفت. پس از آن، جیرفت و کهنوج دارای بیشترین تنوع گونه­ای و یکنواختی بودند. در بین کل نمونه­های جمع­آوری شده به­ترتیب گونه­های Gastrosericus funereus با ۲۰۲ فرد (۷۶/۲۳ درصد)، گونه Sphex flavipennis  با ۱۵۶ فرد (۵۸/۱۷ درصد) و گونه Bembix bidentata با ۷۶ فرد (۵/۸ درصد) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. همچنین، هشت گونه به عنوان گونه­های نادر در مناطق مورد مطالعه شناخته شدند. تنوع و فراوانی زنبورهای Spheciformes در ماه­های اردیبهشت، خرداد و اوایل تیر در مناطق مورد مطالعه بیشتر است. این امر بیانگر اهمیت و تاثیر زنبورهای Spheciformes در مدیریت آفات در طول مدت فعالیت آفات می­باشد.

تنوع زیستی, فراوانی, یکنواختی, Sphecidae, Crabronidae