ارسلان جمشیدنیا - گروه حشره شناسی و بیماری های گیاهی، دانشکده فناوری کشاورزی ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

زنبور پارازیتویید تخم Telenomus busseolae Gahan (Hym.: Platygastridae) مهمترین دشمن طبیعی ساقه خوارهای نیشکر در مناطق نیشکر کاری استان خوزستان می باشد. به منظور شناخت میزان پارازیتیسم زنبور پارازیتویید در مزارع تازه کشت در مقایسه با مزارع بازرویش مطالعه ای در کشت و صنعت امیرکبیر واقع در جنوب استان خوزستان انجام شد. در این بررسی تعداد شش مزرعه تازه کشت و شش مزرعه بازرویش اول از رقم تجاری CP۶۹-۱۰۶۲ انتخاب و نسبت به نمونه­برداری ماهیانه دسته های تخم ساقه خوارهای نیشکر (Sesamia spp.) از فروردین ماه تا آبان ماه اقدام شد. نتایج حاصل نشان داد که سن مزرعه و زمان نمونه­برداری تاثیر معنی داری بر تعداد دسته های تخم ساقه خوارها و میزان پارازیتیسم آنها توسط زنبور دارند. در مزارع تازه کشت و بازرویش اول کمترین تعداد دسته تخم در هر مزرعه در فروردین و بیشترین تعداد دسته تخم در شهریور ماه مشاهده شد. در مزارع تازه کشت کمترین میزان پارازیتیسم (۵/۴۳ درصد) در تیر ماه و بیشترین میزان پارازیتیسم در فروردین ماه (۴/۸۴ درصد) مشاهده شد. در مزارع بازرویش اول کمترین میزان پارازیتیسم (۸/۳۸ درصد) در خرداد ماه مشاهده شد و سپس، تا ۳/۸۷ درصد در آبان ماه افزایش یافت. درصد خروج حشرات کامل تحت تاثیر سن مزرعه و زمان نمونه­برداری قرار نگرفت. نسبت جنسی نتاج زنبور در دو سن مورد بررسی اختلاف معنی­داری نداشت، ولی زمان نمونه­برداری تاثیر معنی داری بر نسبت جنسی نتاج داشت. نتایج حاصل از این پژوهش اطلاعات مفیدی را در زمینه نوسانات جمعیت زنبور پارازیتویید در مزارع تازه کشت و بازرویش در اختیار ما قرار می دهد.

پارازیتویید تخم, درصد ظهور, نسبت جنسی