نیلوفر پیرستانی - دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
مژگان احمدی ندوشن - استادیار، گروه محیط زیست، مرکز تحقیقات پسماند و پساب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
محمدهادی ابوالحسنی - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
رسول زمانی احمدمحمودی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر اسیدیته خاک، هدایت الکتریکی و کربن آلی بر میزان نیتروژن کل در خاک منطقه زرین شهر با استفاده از آنالیزهای آماری (تحلیل خط مرزی و رگرسیون گام به گام) بود. در منطقه زرین­شهر، به مدت یک سال در هر فصل، با استفاده از GPS تعداد ۶۰ نقطه پلات­هایی به طول، عرض و ارتفاع ۵۰ ×۵۰ ×۲۰ سانتی­متر در اراضی کشاورزی، درختکاری و خاک لخت منطقه با متوسط فاصله­ی ۵۴۶ متر انتخاب گردید و در هر یک از نمونه­های خاک، ویژگی های ذکرشده اندازه­گیری شد. سپس، با استفاده از آنالیز خط مرزی حداکثر واکنش یک فرآیند بیوژئوشیمیایی به یک عامل محیطی معین، مشخص شد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، هدایت الکتریکی خاک در فصول گرم سال مقادیر بیشتری نسبت به سایر فصول بود به طوری که در تابستان، حداکثر مقدار این پارامتر در حدود ۱۵۸۷ دسی زیمنس بر متر بود حال آنکه در زمستان به حدود ۱۱۴۰ دسی زیمنس بر متر نیز رسید. تحلیل مقادیر اسیدیته خاک نیز نشان داد که خاک­های مطالعه شده عموما در بخش خاک­های قلیایی قرار دارند. درصد مواد آلی و کربن آلی خاک نیز تغییرپذیری مشهودی در بین فصول سال نشان دادند به صورتی که در پاییز و زمستان مقادیر این دو پارامتر نسبتا کم (بین ۰/۰۴ – ۲/۵۲) و در تابستان و بهار افزایش چشمگیری داشت (بین ۰/۱۲ – ۲/۳۹). در این پژوهش، تحلیل خط مرزی برای بررسی روابط درونی بین متغیرها و همچنین مقادیری از شاخص­هایی که باعث افزایش حداکثری نیتروژن خاک شد استفاده شد و مشاهده گردید که دو متغیر درصد کربن آلی و درصد نیتروژن خاک در کلیه کاربری­ها رابطه خطی معنی­داری داشتند به شکلی که با افزایش درصد کربن آلی، مقدار نیتروژن کل در خاک نیز افزایش پیدا کرد. رابطه رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین متغیرهای موردمطالعه، درصد نیتروژن کل در خاک را می­توان بر اساس تاثیر دو پارامتر هدایت الکتریکی و درصد کربن آلی شناسایی کرد. بر اساس نتایج، آنالیز خط مرزی و رگرسیون گام به گام روش مناسبی برای تعیین تاثیر فاکتورهای موثر بر میزان نیتروژن موجود در خاک است.

کربن آلی, تحلیل خط مرزی, رگرسیون گام به گام