یونس نادمی - دانشیار اقتصاد، دانشگاه آیت ا... بروجردی، بروجرد، ایران
معصومه دالوندی - کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

نرخ بالای فقر توانایی افراد را دربرآوردن نیازهای روزانه شان محدود می کند، ازاین روی توجه سیاستگذاران و دولت ها را به خود جلب کرده است. در مطالعه حاضر برخلاف مطالعات پیشین، به بررسی اثر فقر بر توسعه مالی پرداخته شده است. علاوه براین پژوهش حاضر بدنبال پاسخ به این سوال است که آیا تاثیر فقر بر توسعه مالی به سطح بازبودن تجارت کشورها بستگی دارد یا خیر. برای نیل به اهداف مذکور، از مدل پانل آستانه ای برای ۲۵ کشور در حال توسعه طی دوره زمانی ۲۰۲۰-۲۰۰۲ و همچنین به منظور اجتناب از مشکل درونزایی از روش ۲SLS و بکارگیری متغیرهای ابزاری استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که تا وقتی درجه بازبودن تجاری از ۶۵ درصد کمتر باشد، افزایش فقر موجب کاهش شدیدتر توسعه مالی در اقتصاد می شود و زمانی که درجه بازبودن بیشتر از ۶۵ درصد باشد، افزایش فقر موجب کاهش کمتری در توسعه مالی می شود. زیرا در شرایط باز بودن تنگناهای ناشی از فقر می تواند با افزایش درجه باز بودن و فرصت های مالی یک اقتصاد باز جبران شود. به عبارت دیگر افزایش درجه بازبودن اقتصاد موجب کاهش اثرات محدودکننده فقر بر توسعه مالی می شود. همچنین نتایج برآورد مدل نشان می دهد که لگاریتم درآمد سرانه، پس انداز و تراکم جمعیت تاثیر مثبت و معنی داری بر توسعه مالی دارند.

فقر؛ توسعه مالی؛ درجه باز بودن تجاری؛ مدل پانل آستانه ای؛ کشورهای در حال توسعه طبقه بندی JEL: F۱۴, G۲۰, I۳۲