محمد سهرابی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم انتظامی
سیاوش مسلمی - نویسنده مسئول و دانشجوی دکتری تهدیدات امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی

با عنایت به اینکه در هرسال کاربردها و سرویس های جدید در حوزه فضای سایبر عرضه می گردد، چنین توسعه و پیشرفتی می تواند پیامدهای فرهنگی و اجتماعی بسیاری همراه داشته باشد.نمونه آن شبکه اجتماعی فیس بوک امروزه تبدیل به سامانه ای شده است که بیش از یک میلیارد و سیصد میلیون کاربر در سراسر جهان مبتلابه آن هستند. و از طرفی امنیت از مهم ترین اهداف، منابع و ارزش های اصولی پایدار جامعه است و شبکه های اجتماعی می تواند هم فرصت و هم تهدیدی برای بحران امنیتی باشد. پژوهش حاضر از حیث هدف، پژوهشی کاربردی و از حیث نحوه گردآوری داده ها، پژوهشی توصیفی (غیرآزمایشی) از شاخه مطالعات میدانی به شمار می آید و از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق، بر نوعی رابطه علی دلالت دارد. روش انجام تحقیق، پیمایشی است. در این پژوهش، ابتدا ضمن تحلیل محتوای مصاحبه های صورت گرفته، با خبرگان، اساتید و فعالان حوزه های مرتبط با امنیت و فضای سایبر و نیز تحقیقات انجام شده قبلی، راهبردهای شبکه های مجازی برای کنترل بحران امنیتی، شناسایی گردید. سپس با الگوی دلفی، پرسش نامه محقق ساخته طراحی شد. و در ادامه، داده ها جمع آوری و به وسیله نرم افزارهای مرتبط، جهت مناسب بودن و اولویت بندی راهبردها، پردازش گردید. در پایان، راهبردهای سه گانه زیر، به ترتیب به عنوان برترین راهبردها شناسایی شد: افزایش نرخ مشارکت کنندگان، یکی از فرصت های شبکه های اجتماعی مجازی برای مدیریت بحران است.هراندازه سازمان دهی نیروهای مقابله کننده با بحران در شبکه های اجتماعی مجازی بیشتر باشد، کنترل بحران آسان تر است.شبکه های اجتماعی مجازی امکان بررسی وضعیت خاص رفتاری از سوی نخبگان تصمیم ساز را برای مواقع بحرانی فراهم می کند.

شبکه های اجتماعی, راهبرد, امنیت, بحران امنیتی