محسن شاه قاسی - دانشجوی دکتری، گروه کشاورزی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
محمد جواد ثقه الاسلامی - مرکز تحقیقات کشاورزی، گیاهان دارویی و علوم دامی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
سید غلامرضا موسوی - مرکز تحقیقات کشاورزی، گیاهان دارویی و علوم دامی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
فاطمه نخعی - مرکز تحقیقات کشاورزی، گیاهان دارویی و علوم دامی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران

به منظور بررسی اثر سطوح آبیاری، تراکم بوته و اسید سالیسیلیک بر گوار، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مشهد در سال ۱۳۹۶ اجرا شد. سطوح آبیاری (۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع) به عنوان عامل اصلی و فاکتوریل سطوح تراکم (۴/۴، ۶/۷ و ۱۳/۳ بوته در متر مربع) و اسید سالیسیلیک (عدم کاربرد و کاربرد با غلظت یک و نیم میلی­مولار) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج مقایسه میانگین­ها نشان داد با کاهش میزان آبیاری در تیمار ۲۵ درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع عملکرد دانه در مقایسه با تیمار ۱۰۰ درصد، حدود ۴۱ درصد کاهش یافت (از ۹۳۷/۲۷ به ۵۵۲/۶۲ کیلوگرم در هکتار). با کاهش تراکم بوته در سطوح آبیاری زیاد و متوسط، تولید دانه در غلاف به طور معنی­دار افزایش یافت، اما افزایش تراکم، عملکرد دانه را کاهش داد. بیشترین تعداد غلاف در بوته (۴۷/۷۳)، تعداد غلاف در متر مربع (۳۴۷/۳)، وزن هزار دانه (۴۴/۳۳ گرم) و عملکرد بیولوژیک (۲۵۴۲/۳ کیلوگرم در هکتار) در شرایط تامین آب زیاد و کاربرد اسید سالیسیلیک بدست آمد. هم­چنین تیمارهای کم ­آبیاری در شرایط عدم کاربرد اسید سالیسیلیک، کاهش عملکرد بیولوژیک گوار را به دنبال داشت. در مجموع با توجه به محدودیت منابع آبی، آبیاری معادل ۷۵ درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع با تراکم ۴/۴ بوته در متر مربع در شرایط مشهد برای این گیاه توصیه می شود. هم­چنین مصرف اسید سالیسیلیک در این گیاه، توجیهی ندارد.

ارتفاع بوته, شاخص برداشت, عملکرد دانه, غلاف