سیدشهاب الدین حجازی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)
محمد فوداجی - کارشناسی ارشد آماد دریایی دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)

تحقیق حاضر با هدف شناسایی چالش های عمده امنیت حمل و نقل دریایی و بررسی رتبه بندی اهمیت آن ها در تاثیرگذاری بر روی زنجیره تامین دریایی کشور انجام شده است. این تحقیق بر مبنای هدف از نوع «تحقیقات توسعه ای- کاربردی» و از نظر ماهیت از نوع «توصیفی- پیمایشی» بوده که از رویکردی «آمیخته» برخوردار است. جامعه آماری تحقیق شامل ۴۰ نفر از خبرگان حوزه امنیت حمل و نقل دریایی بوده که دارای سنوات خدمت بیش از ۲۰ سال و مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد به بالا بوده اند که در بخش کیفی ۱۰ نفر از آنان به شیوه هدفمند و در بخش کمی به صورت تمام شمار انتخاب گردیده اند. به منظور گردآوری داده های واقعی از «مطالعات میدانی» با استفاده از ابزار «مصاحبه نیمه ساختاریافته» و «پرسشنامه بسته» استفاده شده که سئوالات مصاحبه و پرسشنامه از دو جنبه روایی ظاهری و محتوایی توسط خبرگان تایید گردیده است. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه ۸۹/۰ و پایایی باز آزمون مصاحبه ها ۸۱ درصد بوده که بیانگر پایایی قابل قبول می باشد. با «تحلیل مضمون» مصاحبه ها، ۵ چالش عمده با ۴۰ مضمون پایه شناسایی که بر اساس آن، پرسشنامه ای تنظیم و داده های استخراجی با استفاده از «آماره های توصیفی» با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. به منظور رتبه بندی اهمیت هر کدام از مضامین شناسایی شده در تاثیرگذاری بر زنجیره تامین دریایی نیز از «آزمون فریدمن» بهره برداری شده است. برابر نتایج به دست آمده، به ترتیب چالش های تهدیدات زیرساختی، حملات سایبری، سیاسی- امنیتی و نظامی، دزدان دریایی و تروریسم دریایی به ترتیب مهم ترین چالش های عمده امنیت حمل و نقل دریایی موثر بر زنجیره تامین دریایی شناسایی شدند.

حمل و نقل دریایی, امنیت دریایی, زنجیره تامین دریایی