لیلا جمشیدی - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور.استادیار گروه زبان و ادبیات عرب. تهران – ایران
زهره روشن ضمیر - کارشناسی ارشد زبان وادبیات عرب، دانشگاه پیام نور، اصفهان، ایران

سعدی و خاقانی از جمله شاعرانی درزبان فارسی هستند که در سروده هایشان،اشعارعربی به وفور دیده می شود. هردو، در حوزه موسیقی درونی کار کرده اند . مشابهت هایی نیز در عملکرد ایشان دراین بخش از حوزه ادبی، دیده می شود موسیقی ازجمله عوامل اساسی در عاطفه و تخیل شعر می باشد. در این مقاله موسیقی درونی، باتکیه ویژه برجناس و تکرار با بسامد رد العجز علی الصدر، که از موضوع های مهم بلاغی است. براساس شیوه توصیفی - تحلیلی بررسی می شود و موسیقی درون شعری آنها را در مقایسه با یکدیگر، مورد مداقه قرار میدهد. هدف از نوشتن این پژوهش، بررسی جناس و تکرار در سروده های عربی دو شاعر مذکور است که به فراخور ادبیات گفتاری ایشان،رد العجز علی الصدر، در مبحث تکرار، بسامد بیشتری داشته است. و چون موضوع مورد بررسی در این مقاله جدید بوده و تاکنون به آن پرداخته نشده و خلا تحقیقی در این خصوص، به چشم می خورد، به نظر می رسد پرداختن به آن ضروری است. با مطالعه سورده های عربی ایشان می توان به میزان آشنایی این دو شاعر به ادبیات عرب، و توانایی به کارگیری آرایه ها به خصوص موضوع موردنظر ما در مبحث جناس و تکرار پی برد. نتایج حاصل از مقاله نشان داد که جناس لفظی بیشترین کاربرد را در اشعار عربی آنها داشته است. تکرار هم بیشتر در قالب ردالعجز علی الصدر در اشعارعربی آنها مشاهده می شود.

موسیقی درونی، شعر عربی، سعدی، خاقانی، جناس، تکرار.