ندا ابراهیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه ژنتیک و تولید گیاهی ، دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان، ایران
علی اکبر محمدی میریک - استادیار گروه ژنتیک و تولید گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان، ایران
ابراهیم صداقتی - دانشیار گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان، ایران
نرگس حاتمی - استادیارگروه علوم کشاورزی دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران

پژمردگی فوزاریومی ناشی از L. Fusarium oxysporum یکی از مخرب ترین بیماری های کتان روغنی است که تولید و عملکرد این محصول را به طور قابل توجهی کاهش می دهد. کشت ارقام کتان مقاوم به F. oxysporum موثرترین روش برای مدیریت این بیماری می باشد. در این پژوهش، میزان تغییرات فعالیت آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز، پروتئین کل، پرولین و قندهای محلول در ۱۲ ژنوتیپ کتان روغنی در حالت آلوده به بیماری پژمردگی فوزاریومی و عدم آلودگی (شاهد) در شرایط گلخانه بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. بدین منظور، ۲۱ روز پس از مایه زنی گیاه با بیمارگر، سنجش تغییرات مولفه های بیوشیمیایی به­شیوه اسپکتروفتومتری انجام شد. براساس نتایج به دست­آمده، میزان قندهای محلول در ژنوتیپ های بیمار در مقایسه با ژنوتیپ های سالم و شاهد بیشتر بود. همچنین، این صفات در اثر آلودگی در ژنوتیپ های مقاوم و بسیار مقاوم کتان افزایش و در ژنوتیپ های حساس کاهش یافت. فعالیت آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز و همچنین محتوای پرولین برگ های ژنوتیپ های مقاوم و بسیار مقاوم کتان آلوده به بیماری پژمردگی فوزاریومی، به طور معنی داری افزایش یافتند. محتوای پروتئین کل در ژنوتیپ های غیر آلوده کتان روغنی بیشتر از ژنوتیپ های آلوده بود. بنابراین، افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، محتوای پرولین و قندهای محلول می توانند نقش احتمالی در القای مقاومت ژنوتیپ های کتان نسبت به بیماری پژمردگی فوزاریومی داشته باشد.

ترکیبات فنلی, دفاع بیوشیمیایی, ژنوتیپ مقاوم, سازوکارهای آنتی اکسیدان, فعالیت آنزیمی