بازنمایی و برساخت سوژه زن سرپرست خانوار در سینمای ایران (نشانه شناسی فیلم های روسری آبی، کافه ترانزیت و دهلیز)
عنوان مقاله: بازنمایی و برساخت سوژه زن سرپرست خانوار در سینمای ایران (نشانه شناسی فیلم های روسری آبی، کافه ترانزیت و دهلیز)
شناسه ملی مقاله: JR_JWICA-14-2_004
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_JWICA-14-2_004
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
نسرین محمدپور - دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات زنان، گروه جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
مسعود تقی آبادی - دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
وحید شالچی - Assistant Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
خلاصه مقاله:
نسرین محمدپور - دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات زنان، گروه جامعه شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
مسعود تقی آبادی - دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
وحید شالچی - Assistant Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
این پژوهش درصدد بررسی برساخت سوژه زن سرپرست خانوار در سینمای بعد انقلاب است تا با استفاده از تفسیر فوکو و آلتوسر از سوژگی، بدین سوال پاسخ دهد که سوژه زن سرپرست خانوار در این آثار سینمایی به چه صورتی برساخت و بازنمایی شده است؟ پژوهش با روش نشانه شناسی و بهره گیری از الگوی فیسک و بارت و تلفیق آن با رویکرد سلبی و کاودری صورت گرفته که با نمونه گیری هدفمند، سه فیلم «روسری آبی، کافهترانزیت، و دهلیز» از دهه ۷۰، ۸۰ و ۹۰ برای تحلیل برگزیده شده است. نتایج نشان می دهد که قدرت در این فیلم ها بر قداست خانواده و لزوم مدیریت زن در آن پرداخته و گفتمان خانه دار بودن زن را بازتولید کرده است. ازسوی دیگر شاهد برساخت زن وفادار در قبال تعهد به همسر یا خانواده و عهده دار نقش های مردانه هستیم. زنانگی مطلوبی که در فیلم ها به تصویر کشیده است، شامل ۱) برساخت زن خانه دار، وفادار، سرپرست خانوار و حامی شوهر؛ ۲) زن سرپرست خانوار و متعهد به خانواده و شاغل؛ ۳) زن سرپرست خانوار، عفیف و عشق ورز است. معانی فرهنگی فیلم ها عبارتند از: طبقه اجتماعی پایین زن های سرپرست خانوار؛ در معرض قضاوت قرار داشتن زن های سرپرست خانوار جوان؛ مشکلات معیشتی و اقتصادی آنان؛ نگاه برساخت شده مردم به آنها؛ ایفای نقش های چندگانه و مادرانگی قوی؛ تفاوت های فرهنگی و ارزشی اقوام مختلف؛ ازخودگذشتگی و فداکار بودن و ترسیم سنت های قدیمی بیوه گی زنان. همچنین تمامی زنان سرپرست خانوار سعی در تغییر و شروع دوباره دارند، اما در مواجهه با جامعه، سنت ها، کلیشه های جنسیتی و برتراندیشی مردانه، فرصت توانمندسازی را از آنها می گیرد.
کلمات کلیدی: بازنمایی, سوژه, زن سرپرست خانوار, سینما, نشانهشناسی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1771594/